Festiwale muzyki współczesnej 2014 (przegląd)
[w kolejności chronologicznej]
Łańcuch XI (26 stycznia – 9 lutego)
Na Festiwalu, którego osią jest twórczość Witolda Lutosławskiego, drugim najczęściej wykonywanym kompozytorem był w roku 2014 Andrzej Panufnik: zabrzmiały cztery jego utwory (Uwertura tragiczna, Polonia, Kołysanka i Muzyka jesieni).
Poznańska Wiosna Muzyczna (21-25 marca)
Czternaście koncertów Festiwalu przyniosło piętnaście prawykonań utworów kompozytorów polskich (Katarzyna Taborowska, Monika Kędziora, Wojciech Błażejczyk, Piotr Pawlik, Rafał Zapała, Michał Ossowski, Piotr Tabakiernik, Magdalena Długosz, Agnieszka Zdrojek-Suchodolska, Alicja Gronau, Maciej Jabłoński, Zbigniew Kozub, Artur Kroschel, Adam Porębski i Piotr Jędrzejczyk). Wydarzeniem „Wiosny” stał się m.in. koncert monograficzny Magdaleny Długosz.
18. Lubelskie Forum Sztuki Współczesnej im. Witolda Lutosławskiego (4-9 kwietnia)
Oprócz muzyki patrona Festiwalu oraz nieco już dziś zapomnianego Ludomira Rogowskiego (1881-1954), zabrzmiały utwory m.in. Andrzeja Panufnika, Jerzego Kornowicza.
Festiwal „Musica Polonica Nova” (Wrocław, 4-12 kwietnia)
W wykonaniu solistów i zespołów polskich (m.in. Kwartet Śląski, Małgorzata Walentynowicz, Agata Zubel, Kwartludium, Orkiestra Leopoldinum, Orkiestra Filharmonii Wrocławskiej, NOSPR) i zagranicznych (Ensemble Mosaik, Nordlys) zabrzmiały utwory twórców już nieżyjących (Kilar, Serocki, Panufnik) oraz starszego i młodszego pokolenia. Odbyły się prawykonania i prawykonania polskie utworów m.in. Jagody Szmytki, Tadeusza Wieleckiego, Agnieszki Stulgińskiej, Dobromiły Jaskot, Karola Nepelskiego, Adriana Foltyna, Marcina Rupocińskiego, Sławomira Kupczaka, Mikołaja Laskowskiego, Dariusza Przybylskiego, Mateusza Ryczka, Aleksandra Kościowa, Adama Porębskiego, Rafała Augustyna, Wojciecha Ziemowita Zycha. Przypomniana została muzyka twórców rzadko dziś wykonywanych: Wojciecha Nowaka i Barbary Buczek. Przyznaną na Festiwalu po raz pierwszy Wrocławską Nagrodę Muzyczną „Polonica Nova” otrzymała Agata Zubel.
6. Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej „Kody” (Lublin, 14–18 maja)
W programie lubelskiego festiwalu o unikalnej formule wyróżnił się, wykonany po raz pierwszy, utwór Lidii Zielińskiej Zagubione ogniwo z udziałem śpiewaków tradycyjnych.
2. Festiwal Muzyki Współczesnej im. Wojciecha Kilara (Gorzów, 16–23 maja)
Program zainicjowanego przez Filharmonię Gorzowską Festiwalu obejmował m.in. utwory Tomasza Jakuba Opałki, Łukasza Pieprzyka, Wojciecha Błażejczyka czy Grzegorza Duchnowskiego.
26. Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów Krakowskich (Kraków, 8–14 czerwca)
Bogaty program Festiwalu nie ograniczał się do utworów wyłącznie twórców krakowskich i polskich. Odbyło się 12 prawykonań. Wystąpili muzycy polscy (m.in. Kaja Danczowska, Kwartet Śląski) oraz zagraniczni (Neue Vocalsolisten Stuttgart). Kompozytorzy, których utwory wykonano na Festiwalu, to m.in. Krzysztof Penderecki, Witold Lutosławski, Henryk Mikołaj Górecki, Bogusław Schaeffer (koncert monograficzny w wykonaniu zespołu Muzyki Centrum), Andrzej Panufnik, Krystyna Moszumańska-Nazar, Marek Stachowski, Zbigniew Bujarski, Krzysztof Meyer, Juliusz Łuciuk.
Festiwal Instalacji Muzycznych „Instalakcje” 3 (Warszawa, 14–15 czerwca)
Tematem oryginalnie pomyślanego Festiwalu (kurator: Wojciech Blecharz, współpraca merytoryczna: Paweł Mykietyn) było w tym roku ciało i jego metafora w muzyce. Festiwal Instalakcje prezentuje niekonwencjonalne gatunki muzyczne, które nie mają ugruntowanego miejsca na tradycyjnych festiwalach muzyki współczesnej w Polsce. Formuła obejmuje instalacje dźwiękowe, instalacje audiowizualne, rzeźby dźwiękowe, teatr instrumentalny, sztuki performatywne, interdyscyplinarne i multimedialne formy muzyczne. Interdyscyplinarny profil jest diametralnie różny od tradycyjnych festiwali muzyki poważnej, które prezentują głównie koncerty przeznaczone raczej dla znawców lub miłośników muzyki współczesnej. Instalakcje prezentują nurt bliższy temu, co dzieje się w wielu galeriach czy muzeach sztuki najnowszej na świecie, czyli otwarcie na widza, interaktywność, zaproszenie do aktywnego uczestnictwa w odbiorze sztuki, możliwość dotknięcia, poczucia muzyki na „własnej skórze”. W programie znalazły się m.in. zamówione przez zespół Kwadrofonik prawykonania utworów Aleksandry Gryki, Andrzeja Kwiecińskiego, Sławomira Wojciechowskiego i Wojciecha Blecharza oraz koncert Ucho /Oko, z kompozycjami m.in. Karola Nepelskiego i Jagody Szmytki.
57. Warszawska Jesień (19–29 września)
Spośród znajdujących się w programie polskich utworów szczególne zainteresowanie wzbudziła prezentacja kompozycji, które w roku poprzednim zdobyły ważne międzynarodowe nagrody: Not I Agaty Zubel i Sospiri Marcina Stańczyka – obie wykonała Orkiestra Muzyki Nowej pod dyrekcją Szymona Bywalca. Gorąco przyjęto wykonanie Pianophonie Kazimierza Serockiego – jednego z najważniejszych osiągnięć powojennej muzyki polskiej. Inni polscy kompozytorzy, których muzyka rozbrzmiewała na Festiwalu to: Artur Zagajewski, Wojciech Ziemowit Zych, Przemysław Scheller, Hanna Kulenty, Wojciech Blecharz, Jakub Sarwas, Cezary Duchnowski, Andrzej Kwieciński, Szymon Stanisław Strzelec, Piotr Roemer, Kamil Kruk i Piotr Peszat.
Festiwal ISCM World Music Days (Wrocław, 3–12 października)
W 2014 roku na festiwalu powołanym do życia w roku 1923 przez Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej (International Society for Contemporary Music), wystąpili wybitni artyści, m.in. Klangforum Wien, Ensemble Court-circuit (Francja), Agata Zubel, Orkiestra Muzyki Nowej, Camerata Silesia. Wśród zaproszonych kompozytorów znaleźli się Krzysztof Penderecki i Peter Eötvös – ich opery znalazły się w włączonym do programy WMD Festiwalu Opery Współczesnej. Niekonwencjonalnym punktem programu stała się II Symfonia na 100 motocykli, gitarę elektryczną, perkusję i elektronikę Sławomira Kupczaka. W programie Dni znalazły się ponadto instalacje multimedialne, przegląd filmowy, wykłady, spotkania, warsztaty z artystami oraz konferencje.
5. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej im. Henryka Mikołaja Góreckiego (Kraków, 17–26 października)
Wśród wykonawców znaleźli się m.in. Agata Zubel, Maciej Grzybowski, Magdalena Bojanowicz, Maciej Frąckiewicz, Lutosławski Quartet, Kwartludium oraz Trio Amadrums & Airis Quartet. Po raz pierwszy zabrzmiały nowe utwory Piotra Ślęczka i Justyny Kowalskiej-Lasoń.
16. Śląskie Dni Muzyki Współczesnej (30 października – 14 listopada)
Biennale, organizowane przez katowicki oddział Związku Kompozytorów Polskich skupia się na twórczości muzycznej XX i XXI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem kompozytorów związanych ze Śląskiem. Na program Festiwalu złożyły się cztery koncerty, na których odbyły się prawykonania: Andrzeja Dziadka – Koncertu wiolonczelowego z Adamem Krzeszowcem w partii solowej, Stanisława Bromboszcza – Intensamente. Muzyka na 2 flety i fortepian, Łukasza Pieprzyka – Free Flight i Jarosława Mamczarskiego – Poematu liczb na baryton, kontrabas, fortepian i elektronikę. Zabrzmiały także utwory m.in. Tadeusza Szeligowskiego, Piotra Perkowskiego, Wojciecha Kilara, Aleksandra Tansmana, Eugeniusza Knapika, Tomasza Sikorskiego, Aleksandra Lasonia i Tadeusza Wieleckiego.
Kwartesencje (Warszawa, 14–16 listopada)
już po raz dziesiąty Royal String Quartet zorganizował festiwal, na którym w roku 2014 zabrzmiały m.in. Luci nella notte V Andrzeja Kwiecińskiego oraz Liminal Studies, nowy kwartet smyczkowy Wojciecha Blecharza.
Festiwal „Brand-New Music” (Katowice, 2–5 grudnia)N
a festiwalu, którego specjalnym gościem był Helmut Lachenmann, wykonane zostały zamówione kompozycje Krzysztofa Gawlasa, Joanny Szymali i Sławomira Wojciechowskiego.
56. Jazz Jamboree
O najstarszym polskim festiwalu jazzowym warto tu wspomnieć, ponieważ w jego ramach, 12 grudnia, odbyło się prawykonanie utworu Great Spinning skomponowanego przez Jerzego Kornowicza, w którym muzyka komponowana o inspiracji jazzowej spotyka się z muzyką improwizowaną pochodzącą z różnych, choć nie zawsze obcych sobie muzycznych światów: jazzu, wolnej improwizacji, muzyki współczesnej i alternatywnej. Wykonawcami byli Agata Zubel, Andrzej Bauer, Cezary Duchnowski, Krzysztof Knittel i Ryszard Latecki wraz z Big-Bandem Wydziału Jazzu Szkoły Muzycznej II Stopnia przy ul. Bednarskiej, występującym pod dyrekcją Ryszarda Borowskiego i Jerzego Kornowicza.
65. sesja „Musica Moderna” (26 listopada – 17 grudnia)
Na koncertach zorganizowanych przez Akademię Muzyczną w Łodzi odbyło się m.in. prawykonanie utworu Marty Śniady aer na klarnet i orkiestrę kameralną.
13. Festiwal Muzyki Nowej (17–18 grudnia)
Ważnym wydarzeniem stało się prawykonanie Koncertu na skrzypce i orkiestrę kameralną Agaty Zubel (Orkiestra Muzyki Nowej, dyr. Szymon Bywalec, skrzypaczka Katarzyna Duda).
Krzysztof Kwiatkowski
2015-03-12