Filharmonie, orkiestry i zespoły kameralne w roku 2016

Wyjątkowo atrakcyjny okazał się w 2016 roku program Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu. Nowa sala koncertowa o świetnych warunkach akustycznych wydaje się wręcz kusić słynne orkiestry do odwiedzin tego miasta. Na dodatek Wrocław był w 2016 roku Europejską Stolicą Kultury, co ułatwiało przyjazdy zagranicznych artystów, reprezentujących różne dziedziny sztuki.

Tę serię gościnnych występów rozpoczęła już w styczniu Kammerochester Basel pod dyrekcją Yukiego Kasai i z wybitną solistką Hélène Grimaud w Koncercie Es-dur „Dumbarton Oaks” Strawińskiego oraz Koncercie d-moll BWV 1052 Bacha. W lutym we Wrocławiu zagrała National Symphony Orchestra Washington pod batutą Christopha Eschenbacha, solistą w Koncercie fortepianowym a-moll Griega był Lang Lang. Podczas wizyty w Polsce Waszyngtońscy Symfonicy wystąpili też w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej z tym samym dyrygentem, ale z wiolonczelistą Danielem Müller-Schottem (Koncert h-moll Dvořaka). Oba programy były całkowicie odmienne, wrocławska publiczność usłyszała mi. in. Kwartet fortepianowy op. 24 Brahmsa w opracowaniu Schönberga, warszawska – VII Symfonię Beethovena.

Potem w Narodowym Forum Muzyki wystąpiły kolejne orkiestry. W marcu była to Budapeszteńska Orkiestra Festiwalowa z Ivanem Fischerem i III Symfonią Mahlera. W maju koncertowała London Symphony Orchestra pod dyrekcją Antonio Pappano. Program wypełniły utwory Richarda Straussa (Don Juan i Ucieszne figle Dyla Sowizdrzała) oraz II Symfonia Elgara. Kilka dni po Londyńczykach na estradzie Narodowego Forum Muzyki pojawili się Wiedeńscy Filharmonicy i dyrygent Semyon Bychkov. Wspaniale zinterpretowali kolejny poemat Straussa – Życie bohatera, zagrali ponadto VIII Symfonię „Niedokończoną” Schuberta.

Wydarzeniem w Filharmonii Narodowej stało się zamykające sezon 2015/2016, a rozłożone na dwa czerwcowe wieczory, koncertowe wykonanie Tristana i Izoldy Wagnera, znakomicie przygotowane i poprowadzone przez Jacka Kaspszyka. Starannie dobrani zostali soliści: Amerykanka Jennifer Wilson (Izolda), Szwed Michael Weinius (Tristan), pochodząca z RPA Michelle Breedt i Tomasz Konieczny (Gorwenal). Z innych atrakcji sezonu w Filharmonii Narodowej odnotować należy majowy koncert Marka Janowskiego z dwoma dziełami będącymi specjalnością tego dyrygenta: VIII Symfonią Beethovena oraz IX Symfonią Schuberta. W lutym 2016 roku w Filharmonii Narodowej wystąpiła Ewa Podleś, która wykonała Kindertotenlieder Mahlera, a dyrygował Jacek Kaspszyk. Drugą część wieczoru wypełniła IV Symfonia „Romantyczna” Brucknera. Filharmonia Narodowa zwiększyła też w 2016 roku liczbę internetowych swoich koncertów, w ten sposób można było na przykład śledzić wieczór inaugurujący sezon 2016/2017 z VIII Symfonią „Kwiaty polskie” Weinberga.

Jacek Kaspszyk stał się bohaterem grudniowego koncertu w Filharmonii Poznańskiej im. Tadeusza Szeligowskiego, gdzie w nagłym zastępstwie za Marca Minkowskiego, który z powodu choroby odwołał przyjazd, poprowadził I akt Walkirii Wagnera, mając za solistów Christiane Libor (Sieglinda), EndrikaWottricha (Siegmund) i Wojciecha Śmiłka (Hundig). W lutym w Poznaniu odbył się pierwszy po dwudziestu latach koncert tamtejszej Filharmonii z jej dawnym szefem, Andrzejem Borejko, który przedstawił IV Symfonię „Romantyczną” Brucknera i Koncert fortepianowy g-moll Dvořaka (solista Stephen Hough). Wysoko oceniono też mozartowski koncert przygotowany w Filharmonii Poznańskiej w styczniu przez Paula McCreesha, m. in. z muzyką do dramatu Thamos, król Egiptu.

Stanisław Skrowaczewski i NOSPR - koncert 8 kwietnia 2016, po wykonaniu VIII Symfonii c-moll Antona BruckneraAndrzej Borejko dyrygował w czerwcu w Katowicach, gdzie z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia wykonał IV Symfonię Szostakowicza i Koncert skrzypcowy g-moll Weinberga (partię solową zagrał Ilja Gringolts). W Katowicach najbardziej jednak zapadł w pamięć kwietniowy koncert Stanisława Skrowaczewskiego, który z NOSPR-em dał porywającą interpretację VIII Symfonii c-moll Brucknera. To był ostatni, jak się potem okazało, występ 92-letniego dyrygenta; zaplanowane na jesień koncerty w Warszawie czy Krakowie odwołał ze względu na stan zdrowia.

W Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie w grudniu wspaniale zastąpił go Antoni Wit, choć zamiast tej samej VIII Symfonii wybrał VII Symfonię E-dur Brucknera. Należy także odnotować, że we wrześniu Filharmonia Krakowska zainaugurowała pierwszy sezon przygotowany przez jej nowego dyrektora artystycznego i pierwszego dyrygenta Charlesa Oliviera-Munroe. W programie były: Uwertura Korsarz Berlioza, Koncert fortepianowy F-dur Gershwina (solista Alain Lefévre) i Harnasie Szymanowskiego.

Aktywne sezony prowadzi Polska Orkiestra Radiowa pod kierownictwem artystycznym Michała Klauzy. Kolejny – we wrześniu 2016 roku – rozpoczęła prezentacją wraz z Chórem Filharmonii Narodowej i solistami (Anna Lubańska, Adam Palka, Mateusz Zajdel) oratorium Nowowiejskiego Powrót syna marnotrawnego. W listopadzie orkiestra wzięła udział w koncercie inaugurującym w Warszawie III Międzynarodowy Festiwal Ignacego Jana Paderewskiego, na którym wykonano m. in. Fantazję polską gis moll na fortepian i orkiestrę Paderewskiego i Koncert fortepianowy g-moll jego nauczyciela Teodora Leszetyckiego, z Hubertem Rutkowskim jako solistą.

 Sinfonia Varsovia rok 2016 rozpoczęła od koncertów na kolejnej francuskiej edycji festiwalu La Folle Journée w Nantes we Francji. W kraju wystąpiła na licznych festiwalach – Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena (pod dyrekcją Johna Axelroda), „Chopin i jego Europa”(pod dyrekcją Grzegorza Nowaka), Tansman Festival (pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka) oraz oczywiście na Szalonych Dniach Muzyki, które współorganizuje. W kwietniu koncertem w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej uczciła 100. rocznicę urodzin Yehudi Menuhina, który był jednym z założycieli tej orkiestry w obecnym jej kształcie.

Orkiestra Sinfonia Iuventus nawiązała współpracę ze znakomitym dyrygentem Michaiłem Jurowskim, co zaowocowało wykonaniem w lutym 2016 roku w Filharmonii Narodowej IX Symfonii Brucknera, a w listopadzie – VI Symfonii Beethovena oraz fragmentów z dramatów Wagnera. W marcu warszawski koncert tej orkiestry poprowadził jako dyrygent skrzypek Julian Rachlin, w październiku Sinfonia Iuventus wzięła udział w inscenizacji Toski Pucciniego zrealizowanej w Auli Głównej Politechniki Warszawskiej.

Kolejny cykl koncertów dał jesienią inny młodzieżowy zespół – Santander Orchestra, Dyrygował José Maria Florêncio, a Krzysztof Książek zagrał Koncert fortepianowy e-moll Chopina. Natomiast stworzona przez Instytut Adama Mickiewicza młodzieżowa I, Culture Orchestra ograniczyła działalność w 2016 roku do zajęć dla młodych muzyków biorących udział w tym międzynarodowym projekcie. 

Muzyka kameralna

Ciekawie rozwijają się prowadzone od trzech sezonów przez dwie instytucje cykle koncertowe. Pierwszy to „NOSPR kameralnie” z udziałem muzyków tej orkiestry oraz zaproszonych artystów. Z koncertów 2016 roku warto wymienić wykonanie Serenady i Suity Richarda Straussa na 13 instrumentów dętych, utworów kameralnych Sofii Gubajduliny, Kwartetu fortepianowego Schumanna z udziałem muzyków Apollon Musagète Quartett czy pieśni Szostakowicza i Chaussona w interpretacji Ewy Biegas oraz kwartetu FourStrings.

Filharmonia Narodowa organizuje natomiast cykl o walorach edukacyjnych „Po prostu…Filharmonia!” prezentujący rozmaite estetyki, style i tradycje muzyczne. W każdym sezonie cykl składa się z kilku projektów koncertowych, każdy ma swą wyrazistą ideę. I tak w lutym 2016 roku „Na przykład …Filharmonia!” z podtytułem Oddech zamieniony w muzykę poświęcona była instrumentom dętym, cykl grudniowy – niekonwencjonalnym połączeniom instrumentów w rożnych rodzajach muzyki.

Rozwijają się organizowane od sześciu lat przez orkiestrę Sinfonia Varsovia „Letnie koncerty na Grochowskiej”. W 2016 roku w weekendy od początku maja do końca sierpnia odbyły się 34 koncerty kameralne. Zainaugurował je gitarzysta Łukasz Kuropaczewski, zakończył Kwartet Śląski. Niektóre z wydarzeń poświęcono Yehudi Menuhinowi z okazji 100. rocznicy urodzin (wystąpili uczniowie londyńskiej Yehudi Menuhin School), a także 100. rocznicy urodzin Tadeusza Paciorkiewicza. Oprócz muzyków Sinfonii Varsovia zaproszono też różne kameralne zespoły, m. in. kwartet puzonowy HIBIKI czy kwintet dęty Kazzma Brass Quintet.

Kameralny charakter w 2016 roku miały tradycyjne obchody urodzin Fryderyka Chopina organizowane przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Tym razem wystąpili triumfatorzy ostatniego Konkursu Chopinowskiego. 1 marca w Filharmonii Narodowej recital chopinowski dał Seong-Jin Cho, dzień później – Charles-Richard Hamelin. W tej konfrontacji (obaj zagrali m. in. cykl Mazurków z op. 33) ciekawiej zaprezentował się kanadyjski pianista. Seong-JinCho wydawał się zmęczony zbyt licznymi pokonkursowymi zobowiązaniami.

Z innych wydarzeń wspomnieć należy marcowy koncert we Wrocławiu, na którym Lutosławski Quartet prawykonanie III Kwartetu smyczkowego Pawła Mykietyna połączył z kwartetami Haydna i Szostakowicza, a także cykl koncertów Kwartetu Śląskiego w Katowicach, na których zespół prezentował mało znane utwory kompozytorów Północy (Nielsen, Sibelius, Svendsen) i Południa (Ginastera, Arriaga, Granados, Respighi). W listopadzie z muzykami Lutosławski Quartet wystąpił we Wrocławiu Piotr Anderszewski – wykonali razem Koncert A-dur KV 414 Mozarta.

Swoją kontynuację miały znane i zasłużone imprezy muzyki kameralnej, takie jak lipcowe Dni Muzyki Karola Szymanowskiego w Zakopanem, gdzie obok utworów patrona przypomniano pieśni Ignacego Jana Paderewskiego w interpretacji Ewy Biegas czy Debussy’ego, którego Sonatę g-moll Janusz Wawrowski z pianistą Grzegorzem Skrobińskim zestawił z Sonatą d-moll Szymanowskiego. Wrześniowy festiwal „Muzyka na Szczytach” w Zakopanem zdominowała konfrontacja baroku ze współczesnością, ale należy odnotować recital tenora Karola Kozłowskiego z bratem Mischą przy fortepianie i Dichterliebe Schumanna, wykonanie Kwintetu fortepianowego f-moll Weinberga zrealizowane przez Royal String Quartet z Mischą Kozłowskim oraz kolejny występ tego kwartetu z Die Kunst der Fuge Bacha, VII Kwartetem smyczkowym fis-moll Szostakowicza i Wielką fugą Beethovena.

Jacek Marczyński
2017-05-07

Kategorie

Muzyka klasyczna