Finansowanie społecznych organizacji muzycznych z 1% OPP w 2016 roku

„Wg stanu na dzień 15 września 2016 r. łączna kwota 1% należnego podatku przekazana na rzecz organizacji pożytku publicznego z rozliczenia za 2015 r. wyniosła 617,5 mln zł i stanowiła 0,76% należnego podatku dochodowego (…) Liczba podatników, którzy w zeznaniach za 2015 r. złożyli wnioski o przekazanie 1% należnego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego wyniosła 13,2 mln, co stanowiła 49% ogólnej liczby podatników (59% liczby podatników wykazujących w zeznaniach należny podatek)”[1].

Od lat widać postępujący wzrost przychodów OPP z tytułu tzw. 1%, a także rosnącą liczbę podatników, którzy decydują się na przekazanie tym organizacji części swojego podatku. W latach 2004-2016 liczba takich podatników zwiększyła się z 80 tysięcy do ponad 13 milionów osób.[2]

Wykres nr 1. Wpływy z tytułu 1% OPP w latach 2009-2016 w milionach złotychźródło: http://www.finanse.mf.gov.pl/

 

114 badanych OPP funkcjonujących w obszarze muzyki i tańca uzyskało z tytułu 1% ogółem 676 516 zł, co plasuje je na dalekim miejscu w stosunku do stowarzyszeń czy fundacji działających na polu charytatywnym; pierwsza dwudziestka największych beneficjentów 1% OPP składa się bowiem wyłącznie z samych organizacji charytatywnych. W czołówce znajduje się Fundacja „Zdążyć z Pomocą”, która uzyskała aż ponad 144 miliony złotych, ostatnia w pierwszej dwudziestce Fundacja „Złotowianka” – niecałe 4 miliony zł.

Biorąc pod uwagę zsumowany budżet wszystkich badanych OPP (23 460 063 zł) należy uznać, że wkład finansowy mechanizmu 1% OPP w finansowanie tych organizacji jest znikomy (2,8%) i w niewielkim stopniu wzrósł w stosunku do roku 2015 (2,6%). Także darowizny nie stanowią w budżecie OPP liczącej się pozycji. Ich udział w zsumowanym budżecie muzycznych OPP stanowi 6,8% (1 602 940 zł). Głównymi źródłami przychodów tych organizacji są środki pochodzące z budżetów publicznych oraz z odpłatnej działalności statutowej i gospodarczej.

W przypadku różnych typów organizacji można zaobserwować istotne różnice w zakresie finansowania działalności z tzw. alternatywnych źródeł (1% OPP, darowizny). Mogą one w pewnych obszarach działalności sięgać nawet około 30 procent przychodów (OPP działające w sferze tańca), w innych stanowić łącznie zaledwie 1,5% (podmioty wspierające orkiestry). Procentowy udział alternatywnych źródeł finansowania w budżetach muzycznych OPP może być w indywidualnych przypadkach bardzo wysoki; zależy to od wielkości budżetu danej organizacji. Zdecydowana większość z nich osiąga wpływy z tytułu 1% dla OPP na poziomie od 1 tysiąca do 5 tysięcy złotych. Aż 10 z badanych 114 organizacji nie otrzymało żadnego wsparcia z tego źródła a zaledwie 6 może poszczycić się przychodami powyżej 20 tysięcy złotych.

wielkość wpływów (w PLN)
liczba organizacji
Tabela 1 . Wpływy z tytułu 1% OPP w organizacjach muzycznych. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
brak wpływów
10
do 1 000
8
1 000 - 5 000
56
5 000 - 10 000
22
10 000 - 20 000
12
20 000 - 47 000
6

 

Do organizacji otrzymujących bardzo wysokie wsparcie z tytułu 1% OPP należą tzw. fundacje pomocowe. Jedna z nich - Polska Fundacja Muzyczna od lat notuje bardzo wysoki poziom przychodów z tego źródła. Otrzymuje również olbrzymią pomoc od darczyńców. Misją tej organizacji jest świadczenie pomocy na rzecz artystów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej. Dom Muzyka Seniora świadczy zaś swoim pensjonariuszom - emerytowanym muzykom, usługi związane z zapewnieniem godnych warunków życia i zamieszkania. Usługi te są opłacane przez pensjonariuszy, część z nich może jednak liczyć na dofinansowanie swojego pobytu w Domu Seniora z dodatkowych źródeł (darowizny, 1% OPP).

podmiot
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 2. Fundacje pomocowe. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Polska Fundacja Muzyczna
302 922
42 090
260 810
Dom Muzyka Seniora
1 225 496
21 693
26 750
ogółem
1 528 418
63 783
287 560

Ważną rolę w upowszechnianiu muzyki odgrywają liczne w naszym kraju towarzystwa muzyczne. Ich budżety oscylują pomiędzy kwotami rzędu kilkunastu tysięcy złotych aż do ponad półtora miliona. W grupie towarzystw muzycznych posiadających status OPP największy budżet posiada Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne (1 723 874 zł). W znikomym stopniu jest ono jednak zasilane przez środki pochodzące z 1% OPP i darowizny. Imponujące wpływy pochodzące z darowizn mogą zaś odnotować Towarzystwo im. H. Wieniawskiego i Towarzystwo Muzyczne im. E. Kowalika, którego celem jest wspieranie działań aktywnych, niewidomych muzyków (organizacja wspiera np. zespół wokalny Signum składający się w większości z niewidomych artystów). Średni budżet tego typu organizacji wynosi 346 756 zł, średnie wpływy pochodzące z 1% OPP i z darowizn odpowiednio – 3 518 zł oraz 25 781 zł.

towarzystwo muzyczne
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 3. Towarzystwa muzyczne. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Radzyńskie Towarzystwo Muzyczne
188 789
11 356
20 200
Towarzystwo Muzyczne im. K. Nicze
79 379
7 219
0
Stowarzyszenie im. M. Karłowicza
500 284
6 268
33 408
Towarzystwo Muzyczne w Częstochowie
837 732
5 960
10 383
Towarzystwo Muzyczne im. E. Kowalika
161 583
6 964
1 940
Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego
754 102
4 339
265 825
Towarzystwo Mozartowskie
30 373
3 572
0
Towarzystwo Muzyczne Kraczkowa
43 145
3 545
0
Towarzystwo Muzyczne w Przemyślu
214 060
2 227
2 248
Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne
1 723 874
1 930
53 273
Stowarzyszenie Muzyczne w Zabrzu
57 711
1 544
0
Stowarzyszenie Muzyczne w Chojnicach
15 280
1 173
0
Lubartowskie Towarzystwo Muzyczne
15 271
198
0
Lubuskie Towarzystwo Muzyczne
714 057
0
14 836
Pomorskie Towarzystwo Muzyczne
162 054
0
10 390
Towarzystwo Muzyczne w Łukowie
50 405
0
0
ogółem
5 548 099
56 295
412 503

 

[1] Ministerstwo Finansów. Informacja dotycząca kwot 1% należnego podatku dochodowego od osób fizycznych przekazanych organizacjom pożytku publicznego z rozliczenia za 2015 rok - http://www.finanse.mf.gov.pl.

[2] Tamże.


Wśród podmiotów finansujących orkiestry szczególne miejsce zajmuje Fundacja Sinfonia Varsovia. Budżet tego OPP (wynoszący 4 290 658 zł) znacznie przewyższa przychody większości organizacji tego typu. Rolą Fundacji jest organizacja koncertów dla muzyków publicznej orkiestry Sinfonia Varsovia. To właśnie przychody pochodzące z odpłatnej działalności statutowej stanowią najpoważniejsze źródło budżetu organizacji. Przychody ze źródeł prywatnych (OPP, darowizny) stanowią znikomy ułamek środków zasilających fundację. Znaczną ilość takich środków pozyskuje natomiast Fundacja Muzyczna Orkiestry KWK Anna. Środki prywatne stanowią prawie 40% jej budżetu.

podmiot
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 4. OPP finansujące orkiestry. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Nowa Orkiestra Kameralna
671 560
4 469
6 000
Fundacja Sinfonia Varsovia
4 290 658
4 125
0
Stowarzyszenie Kapela Jasnogórska
189 903
2 922
19 142
Fundacja Muzyczna Orkiestry KWK Anna
122 354
2 374
45 849
ogółem
5 274 475
13 890
70 991

 

Podmioty wspierające chóry należą do najliczniejszych reprezentantów muzycznych OPP. Budżet największej z nich przekracza kwotę pół miliona złotych (Chór Stuligrosza). Mimo, że zsumowane przychody pochodzące z 1% OPP i darowizn w tej grupie organizacji są porównywalne, wiele z podmiotów wspierających chóry (14) nie uzyskało żadnego wsparcia z tytułu darowizn.

organizacja
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 5. OPP wspierające działalność chórów. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Oddział Warmińsko-Mazurski Związku Chórów i Orkiestr
85 172
23 694
0
Chór Stuligrosza
553 929
15 682
0
Limanowa
82 959
13 768
0
Pueri Cantores Sancti Nicolai
29 190
9 690
1 500
Harmonia
83 600
7 269
0
Malborskie Stowarzyszenie Chóru Lutnia
10 963
6 065
1 700
Pueri Cantores Tarnovienses
154 036
5 637
97 075
Chór Camerata
19 968
5 067
0
Cantores Minores
15 056
4 580
5 082
Katolickie Stowarzyszenie Śpiewacze i Muzyczne
9 132
3 583
0
Chór Cecyliański
17 588
3 456
13 455
Górniczy Chór Męski
52 644
3 294
0
Chór Nauczycielski – Ostrów Wielkopolski
42 201
3 189
6 189
Stowarzyszenie Kulturalne Chór Bel Canto
25 366
2 562
3 000
Stowarzyszenie Graduale
5 153
2 561
550
Arion
14 066
2 536
0
Stowarzyszenie Kantylena
17 359
2 219
0
Scherzo
86 733
2 163
4 000
Kaszubski Regionalny Chór Morzanie
75 875
1 698
0
Stowarzyszenie Colnovica
2 884
1 210
30
Zespół Śpiewaczy Św. Cecylia
79 947
1 152
0
Stowarzyszenie Sancta Musica
10 625
397
0
Cantus Firmus
2 142
347
0
Cantica Cantamus
121
121
0
Polihymnia
22 284
0
3 600
ogółem
1 498 993
121 940
136 181

 

Do organizacji, w których zsumowane wsparcie ze źródeł OPP i darowizn stanowiło znaczącą pozycję w budżecie, należy Stowarzyszenie Chłopięcy Chór Katedralny Pueri Cantores Tarnovienses (67%). W tej grupie OPP średni przychód stanowi 56 552 zł, zaś średnie wpływy pochodzące ze źródeł 1% OPP i darowizn odpowiednio- 4 878 zł i 5 447 zł.

Stosunkowo słaby udział finansowania ze źródeł OPP i darowizn można odnotować wśród podmiotów wspierających działalność orkiestr dętych. Udział ten jest jedynie bardzo wysoki w organizacji wspierającej orkiestrę dętą w Sejnach, lecz jedynie ze względu na jej niski budżet. W większości przypadków wsparcie to można uznać za niskie w stosunku do ogółu przychodów OPP.

miasto
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 6. OPP wspierające działalność orkiestr dętych. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Świecie
142 061
4 334
560
Kościan
45 962
3 189
0
Sejny
2 980
2 716
0
Zambrzyce
30 871
1 477
5 000
ogółem
221 874
11 716

5 560

 

Stosunkowo duże wsparcie z tytułu 1% OPP i darowizn uzyskują organizacje wspierające zespoły taneczne. W przypadku Stowarzyszenia Miłośników Sportowego Tańca Towarzyskiego w Krośnie udział tego typu funduszy w całkowitym budżecie jest imponujący (68%), podobnie jak w przypadku Ostrołęckiego Stowarzyszenia Tańca i Sportu, które tylko z tytułu 1% OPP uzyskało środki stanowiące 80% budżetu.

podmiot
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 7. OPP wspierające działalność zespołów tanecznych. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
SMSTT Krosno
118 753
29 991
51 184
Ostrołęckie Stowarzyszenie Tańca i Sportu
34 438
27 438
0
Dzieci Płocka
98 925
13 638
3 200
Remix
89 638
7 523
0
Impuls
20 769
4 858
5 358
DŻET Rzeszów-Boguchwała
143 120
3 753
28 895
PFRT Przemyśl
74 540
1 483
7 650
Dzieci Tańca
58 309
0
0
Stowarzyszenie Pasjonatów Tańca Ego
15 722
0
0
ogółem
654 214
88 684
96 287

 

Mechanizm finansowania 1% OPP znakomicie wykorzystują podmioty wspierające zespoły folklorystyczne. Od lat rekordzistą w uzyskiwaniu tego wsparcia w gronie muzycznych OPP jest Stowarzyszenie Zespół Folklorystyczny Lazurki. W 2016 roku z tytułu 1% OPP uzyskał środki w wysokości 45 941 zł. „Celem statutowym stowarzyszenia jest krzewienie polskiej kultury narodowej i ludowej wśród dzieci i młodzieży w kraju i za granicą (…). Dzięki stowarzyszeniu – oprócz tańców narodowych oraz pieśni i tańców z różnych regionów Polski – dzieci poznają również różnorodność strojów oraz obrzędów i zwyczajów ludowych, a także piękno i bogactwo kultury polskiej. LAZURKI chętnie uczestniczą w życiu kulturalnym nie tylko Bemowa ale całej Warszawy i Polski. Przepiękne polskie ludowe stroje, pieśni i tańce ludowe z różnych regionów Polski, polskie tańce narodowe i folklor Starej Warszawy – Zespół chętnie prezentuje na koncertach w szkołach, szpitalach, na festynach, piknikach i jarmarkach oraz na innych imprezach okolicznościowych i uroczystościach”.[3]

Niebagatelne kwoty z tego tytułu otrzymują również podmioty wspierające zespoły „Ziemia Bydgoska” i „Zamojszczyzna”. Z uwagi na dosyć wysokie przychody tych OPP uzyskane ze źródeł 1% OPP i darowizn środki nie stanowią dużego udziału w całkowitych budżetach owych podmiotów.

zespół folklorystyczny
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 8. OPP wspierające działalność zespołów folklorystycznych. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Lazurki
182 504
45 941
1 538
Ziemia Bydgoska
442 018
14 369
28 684
Ziemia Lubelska
11 388
9 576
0
Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej
25 275
8 904
0
Racławice
15 496
8 434
1 500
Zespół Pieśni i Tańca Warmia
478 610
4 622
2 700
Zamojszczyzna
312 908
4 518
29 318
Zespół Pieśni i Tańca Beskid
32 056
2 825
0
Lasowiacy
12 009
2 474
0
Pokolenia
22 747
2 267
14 367
Bandoska
21 821
1 642
0
Mali Śwarni
26 954
471
0
Lubin
28 670
0
0
ogółem
1 612 456
106 043
78 107

 

Przeciętne wpływy z tytułu 1% OPP i darowizn odnotowują organizacje wspierające szkoły muzyczne. Wyjątek stanowi Stowarzyszenie Piano Forte z Łodzi, które z tych źródeł finansuje aż 42% swojej działalności. Aż 3 na 8 badanych podmiotów nie uzyskało w 2016 roku żadnych środków z tytułu darowizn. Godne odnotowania jest wsparcie Stowarzyszenia Crescendo środkami z 1% OPP, które stanowiły 21% budżetu organizacji. Niemałe środki z tego tytułu pozyskało także Stowarzyszenie na rzecz Bielskiej Szkoły Muzycznej (10 033 zł).

podmiot działający na rzecz rozwoju szkół muzycznych
przychód ogółem (w PLN)
1% OPP (w PLN)
środki prywatne (w PLN)
Tabela 9. OPP wspierające szkoły muzyczne. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
Stowarzyszenie Crescendo
90 042
19 167
0
Stowarzyszenie na Rzecz Bielskiej Szkoły Muzycznej
70 345
10 033
0
Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły w Oświęcimiu
86 484
0
0
Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły w Sochaczewie
105 686
3 620
2 250
Piano Forte w Łodzi
103 495
2 726
41 316
Stowarzyszenie Pomocy Szkole we Wrocławiu
124 926
5 044
4 096
Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły w Lesznie
113 812
4 790
11 068
Fundacja w Bystrzycy Kłodzkiej
100 853
1 744
480
ogółem
795 643
47 124
59 210

 

Analiza różnych typów muzycznych OPP pozwala na wyciągnięcie pewnych wniosków dotyczących alternatywnych źródeł finansowania tych organizacji (1% OPP, darowizny). Mimo, że ogólny średni udział finansowania organizacji muzycznych z 1% OPP jest niski (2,8%), wśród przedstawionych typów organizacji możemy wyróżnić takie, które odnotowują zdecydowanie wyższy poziom absorpcji tych środków. Należą do nich OPP zajmujące się tańcem (średnie dofinansowanie – 9 854 zł) oraz organizacje wspierające zespoły folklorystyczne. Grupa podmiotów wspierających zespoły regionalne była jednym z największych beneficjentów mechanizmu 1% OPP (średnie wpływy z tego tytułu wynosiły 8 157 zł), niemniej z racji wysokich przychodów, udział procentowy tej grupy środków w ich budżetach nie był już tak wysoki. W stosunkowo niskich budżetach podmiotów zajmujących się wspieraniem chórów procentowe udziały środków pochodzących z 1% OPP i darowizn były z kolei znacznie wyższe, mimo niższych średnich przychodów z tytułu 1% OPP (4 878 zł).

rodzaje podmiotów
wpływy z 1% w stosunku do przychodów ogółem (w %)
wpływy ze źródeł prywatnych w stosunku do przychodów ogółem (w %)
średnie wpływy z 1% (w PLN)
przychody ogółem (w PLN)
Tabela 10. Dane wg sprawozdań merytorycznych OPP za 2016 rok – źródło: http://sprawozdaniaopp.mpips.gov.pl
zespoły taneczne
13
15
9 864
654 214
organizacje wspierające chóry
8
9
4 878
1 498 993
zespoły folklorystyczne
6,5
4,8
8 157
1 612 456
podmioty wspierające szkoły muzyczne
6
7,4
5 890
795 643
orkiestry dęte
5,3
2,5
2 929
221 874
towarzystwa muzyczne
1
7,4
3 518
5 548 099
podmioty wspierające orkiestry
0,2
1,3
3 472
5 274 475

 

Szczegółowa analiza przypadków pokazuje jednak, że mimo generalnie niskiego udziału alternatywnych źródeł finansowania w budżetach OPP, dla niektórych z nich środki te stanowią główne wsparcie finansowe działalności statutowej.

W oparciu o prowadzone przeze mnie badania od 2013 roku mogę stwierdzić, że udział finansowania muzycznych OPP z mechanizmu 1% w budżetach stowarzyszeń i fundacji nie uległ zmianom – oscylując pomiędzy 2,6 – do 2,9%. W tym czasie znacząco zwiększyło się finansowanie organizacji charytatywnych z 1% OPP. Wskazuje to na podnoszone przeze mnie we wcześniejszych publikacjach zjawisko szczególnych preferencji społecznych w zakresie wspierania inicjatyw charytatywnych i dość niskie – kulturalnych. Być może w świadomości Polaków głęboko zaszczepiło się przeświadczenie, że wspieranie kultury jest domeną państwa i samorządu. I to właśnie środki publiczne w dużej mierze umożliwiają działalność instytucji trzeciego sektora w kulturze.

 Jerzy Łysiński
2017-08-28


[3] Źródło: http://lazurki.pl/stowarzyszenie

Kategorie

Finansowanie Rynek muzyczny