Gwiazdy streamingu (2013)
Po raz kolejny elementem wpływającym najmocniej na kształt całego przemysłu muzycznego w 2013 roku okazały się serwisy abonamentowe. Informował o tym raport FPI - Międzynarodowej Federacji Przemysłu Fonograficznego (por. plik pdf) – w tonie nieco mniej triumfalnym niż rok wcześniej (łączne wpływy ze sprzedaży nagrań we wszystkich formatach minimalnie spadły), ale z optymizmem.
Na całym świecie przychody z usług streamingowych i abonamentowych – czyli związanych z korzystaniem z szerokiej bazy utworów za pośrednictwem Internetu – wzrosły bowiem o 51,3%. A wartość cyfrowego rynku muzyki w Polsce skoczyła między rokiem 2012 a 2013 do góry o 45% i część cyfrowa stanowi już 15% wartości całego rynku muzycznego (por. także http://zpav.pl/aktualnosci.php?idaktualnosci=862).
W Polsce, gdzie nie przyjęła się – przynajmniej nie w tym stopniu, co w najbardziej rozwiniętych krajach zachodnich – masowa sprzedaż utworów w plikach mp3, sukces serwisów abonamentowych to właściwy moment cyfryzacji rynku. A data, z którą będziemy ten moment kojarzyć, to rok 2013, gdy działają u nas już trzy duże światowe marki z tego sektora: Deezer, Spotify i WiMP. Na ich wejście na krajowy rynek zareagował cały przemysł, co znalazło swój wyraz w ogłoszeniu, które pojawiło się już w kwietniu 2014 roku – o tym, że dane ze streamingu muzyki będą zaliczane do wyników sprzedaży fonogramów przy przyznawaniu Złotych, Platynowych i Diamentowych Płyt. Przyjęto nawet odpowiedni przelicznik, według którego 2500 odtworzeń w streamingu dowolnych utworów z albumu równa się sprzedaży jednego fonogramu z tym materiałem.
Co ważne, dane ze streamingu, bardzo łatwe do sprawdzenia i napływające z dnia na dzień, nawet z godziny na godzinę, pozwalają uzyskać lepszy obraz sprzedaży i zainteresowania muzyką, szczególnie w młodszych grupach wiekowych. I obraz ten – jeśli wziąć pod uwagę dane za rok 2013, zebrane specjalnie pod kątem niniejszego zestawienia* – wydają się prezentować spójny obraz rynku.
Deezer wśród najczęściej słuchanych polskich piosenek notuje kolejno: 1. Trójkąty i kwadraty Dawida Podsiadło; 2. W stronę słońca Eweliny Lisowskiej; 3. Bałkanicę grupy Piersi; 4. Varsovie Moniki Brodki (podpisującej się tu jako Brodka) oraz 5. Ciszę Kamila Bednarka (jako grupa Bednarek). Wśród najczęściej słuchanych albumów mamy kolejno: 1. Comfort and Happiness Dawida Podsiadło; 2. Jestem… Bednarka; 3. Miłość Jamala; 4. Folkhorod grupy Enej oraz 5. Komponując siebie Sylwii Grzeszczak.
Podobnie serwis Spotify podaje w zestawieniu piosenek na czele Trójkąty i kwadraty Podsiadło, a na czele listy albumów Comfort and Happiness tego samego artysty, dalej natomiast Spadochron Meli Koteluk.
Wreszcie WiMP na liście piosenek roku 2013: 1. Cisza Bednarka; 2. Trójkąty i kwadraty Podsiadło; 3. Bałkanica Piersi; 4. Nieznajomy Dawida Podsiadło oraz Think About Tomorrow Bednarka. W zestawieniu albumów: 1. Jestem… Bednarka; 2. Comfort and Happiness Podsiadło; 3. Jezus Maria Peszek Marii Peszek, 4. Komponując siebie Sylwii Grzeszczak; 5. Spadochron Meli Koteluk. W większości tych zestawień polskie utwory i wykonawcy konkurują w czołówce z zagranicznymi gwiazdami, bez trudu przebijając się na wysokie miejsca w pierwszej dziesiątce kompletnych zestawień. Warto zwrócić uwagę, że w Polsce, gdzie nie istniała od lat żadna lista sprzedaży singli, samo badanie w ten sposób popularności pojedynczych piosenek jest cenną nowością.
Sam start serwisów streamingowych i związana z nim promocja wpłynęły bardzo mocno na cały rynek, z całą pewnością wspierając sukces debiutującego (po zwycięstwie w telewizyjnym programie „X Factor”) dużą płytą Dawida Podsiadło. Na liście 10 najpopularniejszych polskich piosenek po pierwszym półroczu roku 2013, czyli przez pół roku od czasu startu serwisu Spotify w Polsce (dokładniej: od lutego do lipca roku 2013) Podsiadło zajmował aż osiem pierwszych miejsc! Płyta Comfort and Happiness Podsiadły, wydana przez polski oddział koncernu Sony i wypełniona nowoczesnym popowym repertuarem śpiewanym w dwóch językach – po polsku i po angielsku – przyniosła artyście rzadko w tej chwili spotykaną w Polsce sprzedaż powyżej 100 tys. egzemplarzy, z odnotowaną już przez ZPAV potrójną Platynową Płytą. Jeśli zauważymy przy okazji potrójną platynę zespołu Kamila Bednarka za album Jestem... (Lou & Rocked Boys) oraz podwójne Platynowe Płyty (powyżej 60 tys. sprzedanych nośników) dla grupy Enej za Folhorod (Lou & Rocked Boys) i Sylwii Grzeszczak za Komponując siebie (Warner), będziemy mieli obraz dość dużych sukcesów młodej generacji artystów, bardzo silnie wspomaganych właśnie nowymi formami promocji i sprzedaży.
Również polskie nagrody muzyczne, Fryderyki – z liczbą kategorii w muzyce rozrywkowej ograniczoną od 2013 roku do czterech – skłaniają Akademię Fonograficzną do takich mocnych wskazań. Takiego niepodważalnego sukcesu za rok 2012 doczekała się Mela Koteluk, zdobywając dwie z czterech statuetek za wydaną w roku 2012 płytę Spadochron. Z kolei Dawid Podsiadło w głosowaniu za rok 2013 zdobył wszystkie cztery dostępne Fryderyki. Jeśli dołączyć do tego sukcesy koncertowe Podsiadły w całym roku (występy na dużych festiwalowych scenach, dobre przyjęcie m.in. podczas gdyńskiego Open'era), wyjdzie na to, że po raz pierwszy od dawna polska muzyka pop ma nie tylko odnoszące realne sukcesy sprzedażowe nowe pokolenie twórców, ale i wyraźnego lidera. A sprzedaż i promocja cyfrowa (do której zaliczyć należy aktywność w serwisach społecznościowych, stałą obecność w serwisie YouTube itd.) mają na rynek muzyczny nie tylko wpływ ilościowy, ale i jakościowy.
Bartek Chaciński Pop, rock, hip-hop, scena alternatywna. Najważniejsze wydarzenia i zjawiska w polskiej muzyce rozrywkowej,
w: Muzyka polska 2013. Raport roczny, Warszawa 2014
* Dane dzięki uprzejmości Deezer Polska, WiMP Sp. z o. o. i firmy Spotify, za pośrednictwem Hill+Knowlton Strategies.