Jazz, poezja i folklor (2012)
Jazz i poezja
W roku 2012 można było dojść do wniosku, że nasi jazzmani obojga płci są gorącymi miłośnikami poezji.
Tomasz Stańko i jego New York Quartet nagrali podwójny album pt. Wisława, dedykowany zmarłej 9 lutego 2012 roku noblistce, z kompozycją tytułową napisaną na wiadomość o śmierci Wisławy Szymborskiej. Trębaczowi towarzyszą muzycy amerykańscy: David Virelles, fortepian, Thomas Morgan, kontrabas, Gerald Cleaver, perkusja. Album ukazał się w 2013 roku i jest następnym osiągnięciem trębacza i kompozytora, któremu w przeszłości zdarzało się komentować muzycznie recytacje wierszy Szymborskiej i, jak twierdzi, kontakt z nią był dlań bardzo inspirujący.
Wydarzeniem roku 2012 była płyta Kropla słowa, na której Krystyna Stańko śpiewa poezje Szymborskiej, Haliny Poświatowskiej, Tomasza Jastruna, Doroty Szatter i swoje własne. „Jest to hołd złożony poetom” – mówi. O urodzie płyty zadecydowała, bardziej niż śpiew, gra instrumentalistów, zwłaszcza Dominika Bukowskiego, kompozytora większości utworów, na wibrafonie i marimbie, oraz soczyste aranżacje Irka Wojtczaka.
Polski kontrabasista mieszkający w Niemczech Lech Wieleba prowadził tam z muzykami niemieckimi zespół, który nazwał Poetic Jazz; w zamyśle lidera gra zespołu to poezja bez słów, wypowiadana dźwiękami. Włodzimierz Pawlik pracował w 2012 roku nad muzyką do wierszy Józefa Czechowicza. Marek Bałata w czasie swych koncertów śpiewał wiersz Karola Wojtyły Jeżeli miłość…, a na płycie Bałata i Ścierański w Radiu Koszalin można usłyszeć poezje Ewy Karpf.
Jazz i folklor
Dawno minęły czasy, gdy dyskutowano nad celowością wykorzystywania w jazzie polskiego folkloru (czy też jego pochodnych). Wydaje się, że dziś, w warunkach konfrontacji z muzykami całego świata, polscy jazzmani zdali sobie sprawę z walorów pokazania swej odrębności, ba, już wiedzą, że oryginalność takiego „polskiego” podejścia do jazzu jest atrakcyjna dla muzyków z innych krajów.
Anna Maria Jopek śpiewa Kujawiaka na płycie Haiku współfirmowanej przez japońskiego pianistę Makoto Ozone; słynny Amerykanin Benny Maupin odbył trasę koncertową w USA w towarzystwie Hani Chowaniec-Rybki, wokalistki z Zakopanego. Puzonista Grzegorz Rogala na swej płycie Enthuzjazzm przywołał folklor polski. Do tegoż folkloru odwołał się znakomity młody skrzypek Adam Bałdych w utworze Time Traveler na płycie Immaginary Room (nagranej z muzykami skandynawskimi w prestiżowej wytwórni ACT). Zespół o znamiennej nazwie Polish Folk Explosion przywiózł z Niemiec (gdzie mieszka) kontrabasista Witold Rek (dawniej: Szczurek), polski jazzman szczególnie zasłużony w propagowaniu polskiej muzyki ludowej za pośrednictwem jazzu.
Na miano wydarzenia zasługuje płyta Mazurki pianisty Artura Dutkiewicza, dla którego przyjęcie „mazurkowej” konwencji stało się pretekstem do poszukiwania nowych środków wyrazu. Sukces tej płyty i samego Dutkiewicza, który w 2012 roku ze swymi mazurkami podróżował po całym globie, sprawił, że stał się on jednym z ambasadorów muzyki polskiej i polskości.
Krystian Brodacki Jazz,
w: Muzyka polska 2012. Raport roczny [nieopubl.]