Jazz w roku 2013
Pożegnania
2 stycznia zmarł na Krecie (gdzie mieszkał od 23 lat) perkusista greckiego pochodzenia Sarandis Juwanudis, na przełomie lat 70. i 80. członek polskich zespołów Free Cooperation i Tie Break. 21 stycznia odszedł związany z trójmiejską sceną jazzu tradycyjnego Stanisław Suchecki, puzonista zespołów Flamingo, Dekathlon Dixieland Jazz Band, Baltic Jazz Band, Seaside Dixieland i Detko Band. 9 marca zmarł znany szwedzki perkusista Rune Carlsson, związany z historią jazzu w Polsce dzięki występom z Krzysztofem Komedą i uczestnictwem w nagraniach jego płyt Etiudy baletowe, Meine Suesse Europaeische Heimat i – zwłaszcza! – Astigmatic. 2 kwietnia odszedł Heinz Werner Wunderlich, „ambasador polskiego jazzu” w Niemczech, autor licznych audycji radiowych poświęconych naszej scenie, „sprawca” przyjazdu grupy jazzmanów niemieckich na 2. Festiwal Jazzowy w Sopocie w 1957 roku. 25 maja zmarł Jan Szewczyk, działacz jazzowy, współorganizator 1. Zaduszek Jazzowych w Krakowie w 1954 roku, jeden z założycieli Federacji Polskich Klubów Jazzowych (późniejszej Polskiej Federacji Jazzowej). 21 lipca polski jazz tradycyjny utracił jednego ze swych liderów, puzonistę Ryszarda Zawistowskiego, założyciela i wieloletniego kierownika zespołu Gold Washboard. 31 lipca odszedł Wojciech Juszczak, organizator, radiowiec, twórca festiwalu Made in Chicago w Poznaniu. 2 września zmarł Jarosław Śmietana, jeden z najwybitniejszych muzyków jazzowych w Polsce i Europie, czołowy gitarzysta, kompozytor, lider wielu zespołów, autor znakomitych płyt. To szczególnie bolesna strata dla naszego środowiska jazzowego.
Jazz tradycyjny
W Mazowieckim Centrum Kultury i Sztuki sędziwy działacz Adam Ferch niezmordowanie organizował co miesiąc spotkania jazzowe pod nazwą Swing Club, kładąc nacisk na prezentacje jazzu tradycyjnego; grał tam m.in. zespół Warsaw Dixielanders Jerzego Więckowskiego. By pozostać przy Warszawie, jazz tradycyjny gościł stale w Domu Kultury na Saskiej Kępie, gdzie Trio Mieczysława Mazura prowadziło tzw. warsztatowe jam session, a o historii jazzu mówił dr Jerzy Bojanowski. Najbardziej aktywnym jako spiritus movens sceny tradycyjnej pozostał kornecista Tadeusz Erhardt-Orgielewski: w Częstochowie pod jego dyrekcją odbył się 9. Międzynarodowy Festiwal Jazzu Tradycyjnego „Hot Jazz Spring”, połączony z konkursem „Swingującego Kruka”. 31 maja wystartował Jazz Club „Five O'Clock” (nawiązanie do nazwy zespołu Orgielewskiego Five O'Clock Band). Sprzyjał tradycjonalistom warszawski klub Barometr. W Piwnicy pod Baranami w Krakowie co czwartek grali dixielandowcy i swingowcy. Na otwarcie 18. Letniego Festiwalu Jazzowego w Piwnicy Pod Baranami na Rynku Głównym zagrali Jazz Band Ball Orchestra, Boba Jazz Band, Old Metropolitan Band, Beale Street Band oraz Jerzy Bożyk.
W Warszawie i Krakowie odbyły się kolejne edycje festiwali muzyczno-tanecznych: Warsaw Lindy Hop Exchanging (akompaniował m.in. Mark Shepherd & Joanna Morea [Bargiełowska] Swing Quartet) i 3. Polski Festiwal Kultury, Muzyki i Tańców Swingowych. Na Wiośnie Jazzowej w Zakopanem grali Leliwa Jazz Band i Jazz Band Ball Orchestra. Na początek Sopot Molo Festiwal w tradycyjnym pochodzie nowoorleańskim pomaszerowali Detko Jazz Band i grupa Sami Swoi. Old Jazz Meeting po raz 20. zorganizowano w Iławie, ale po raz pierwszy pod dyrekcją znanego pianisty i lidera grupy Swing Workshop Wojciecha Kamińskiego. Wystąpili Old Timers z Jerzym Tatarakiem, odrodzona Asocjacja Hagaw z Andrzejem Rosiewiczem, Vistula River Brass Band, Blues Fellows i inne zespoły.
Jubileusz 85. urodzin obchodził współtwórca zrębów polskiego jazzu tradycyjnego Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz. Z tej okazji piękny prezent sprawiła mu wokalistka Hanna Banaszak, nagrywając wybór piosenek jego kompozycji.
Jazz nowoczesny
Jan „Ptaszyn” Wróblewski wraz ze swym sekstetem przygotował program poświęcony kompozycjom Andrzeja Trzaskowskiego – dorobek tego wybitnego artysty jest niemal w Polsce nieznany. Na 40. Festiwalu Pianistów Jazzowych w Kaliszu „Ptaszyn” kontynuował „odkrywanie” Trzaskowskiego w swym programie „Moi pierwsi mistrzowie: Komeda – Trzaskowski – Kurylewicz ”. Podczas 55. Jazz Jamboree zostały wykonane 4-częściowa Symphony of the Galaxies na orkiestrę jazzową i oktet smyczkowy pianisty Pawła Tomaszewskiego oraz kompozycja Michała Kulentego Światłość i blask na kwartet jazzowy, wokalistów, aktora, chór dziecięcy oraz saksofony i flety; obaj kompozytorzy byli beneficjentami programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zamówienia kompozytorskie 2013”.
Za wyróżnik sceny jazzowej w Polsce uważam coraz powszechniejsze zainteresowanie naszych jazzmanów tzw. muzyką poważną, bądź wykorzystywaniem orkiestr symfonicznych i kameralnych w swych kompozycjach i nagraniach. W 2013 roku odbyła się m.in. premiera Koncertu fortepianowego g-moll Andrzeja Jagodzińskiego, inspirowanego muzyką Fryderyka Chopina, w wykonaniu kompozytora i Orkiestry Filharmonii Narodowej (koncerty na fortepian i orkiestrę skomponowali już wcześniej Włodek Pawlik i Leszek Kułakowski).
Festiwale
W trakcie 4. Palm Jazz Festival w Gliwicach otwarto nowe centrum muzyczne Jazovia o łącznej powierzchni ca 1500 m kw. Jest to zasługa dyrektora festiwalu, pianisty i kompozytora Krzysztofa Kobylińskiego i władz miasta, które czynnie wspierają inicjatywy artysty.
Dużymi sukcesami zakończyły się wrocławskie festiwale: 49. Jazz nad Odrą i 10. Jazztopad; dyrektor Jazztopadu Piotr Turkiewicz to typ organizatora-twórcy nowych faktów artystycznych (np. zamówień u znanych artystów specjalnych kompozycji na dany festiwal, czy koncerty festiwalowe w mieszkaniach prywatnych!).
Do obszernego grona ponad stu festiwali jazzowych w Polsce w 2013 roku dołączyły nowe: Adi Jazz Festiwal w Łodzi i Wągrowieckie Spotkania z Old Jazzem.
Na corocznych i największych w Europie targach jazzowych Jazzahead w Bremie (Niemcy) po raz pierwszy pojawiło się stoisko „Jazz In Poland”.
Krystian Brodacki Jazz,
w: Muzyka polska 2013. Raport roczny,
Warszawa 2014