Konkursy folkowe 2016 (przegląd)
Do najbardziej wyrazistych przejawów muzycznej aktywności folkowych artystów – zarówno tych doświadczonych, jak i debiutantów – należą konkursy, zarówno sceniczne, jak i fonograficzne. Budzą też one spore zainteresowanie publiczności.
Konkursy sceniczne
W konkursach scenicznych udział biorą zazwyczaj albo muzycy debiutujący, albo przedstawiający nowe zespoły / projekty sceniczne. Również z powyższych powodów należy wyłączyć konkursy poza opis festiwali, w ramach których się odbywają.
Scena Otwarta
Konkurs Scena Otwarta, będący stałym punktem najstarszego z festiwali – lubelskich Mikołajek Folkowych – odbył się w 2016 roku po raz dwudziesty czwarty. W efekcie wcześniejszych eliminacji udział wzięło w nim 12 zespołów (w tym jeden, który otrzymał „dziką kartę” dzięki głosowaniu internautów). Przesłuchania odbyły się w lubelskiej Chatce Żaka w dniu 9 grudnia. Laureaci zaprezentowali się również podczas Koncertu Głównego festiwalu 10 grudnia. Jury w składzie: przewodnicząca dr Agata Kusto, dr Tomasz Rokosz, Henryk Palczewski, Adam Dobrzyński, Bogdan Bracha przyznało: I miejsce i nagrodę w wysokości 5000 zł, ufundowaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, zespołowi Kapela z Innej Struny; II miejsce i nagrodę w wysokości 3000 zł, ufundowaną przez Rektora Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, zespołowi Kapela PoPieronie; III miejsce i nagrodę w wysokości 1500 zł, ufundowaną przez Miasto Lublin, ex aequo zespołom Karma Trio i Woźniak/ Wachowiak/ Kinaszewska. Wyróżnienie w postaci 1000 zł, ufundowane przez Województwo Lubelskie, otrzymał zespół Skład Niearchaiczny. Nagrodę im. Anny Kiełbusiewicz dla najlepszej wokalistki, w wysokości 1000 zł, otrzymała Karolina Matuszkiewicz z zespołu Karma Trio. Nagrodę Publiczności otrzymał zespół Karma Trio.
Nowa Tradycja
Konkurs Muzyki Folkowej „Nowa Tradycja”, będący integralną częścią identycznie zatytułowanego festiwalu, organizowanego przez Polskie Radio, odbył się w maju po raz dziewiętnasty. Zgłoszonych zostało 54 wykonawców. W ramach wstępnej kwalifikacji wyłoniono trzynastu uczestników przesłuchań scenicznych, które odbyły się w dniach 13 i 14 maja w Studio Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego. Laureaci głównych nagród zaprezentowali się także podczas koncertu finałowego w dniu 15 maja. Jury w składzie: przewodniczący Olo Walicki, Małgorzata Małaszko-Stasiewicz, Anna Szewczuk, Maria Baliszewska, Tomasz Janas, Adam Strug, Krzysztof Trebunia-Tutka przyznało: Grand Prix – Nagrodę ufundowaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – w wysokości 15.000 zł, zespołowi Gęsty Kożuch Kurzu; drugą nagrodę, ufundowaną przez Polskie Radio, w wysokości 10.000 zł zespołowi InFidelis; trzecią nagrodę, ufundowaną przez Polskie Radio, w wysokości 6.000 zł zespołowi Woźniak/ Wachowiak/ Kinaszewska. Jury wyróżniło Nagrodą Specjalną im. Czesława Niemena oraz sesją nagraniową duet Maniucha i Ksawery.
Nagrodę Specjalną dla wyróżniającego się instrumentalisty – Złote Gęśle – otrzymał Wojciech Zaziąbło z zespołu Tryptyk. Nagrodę Publiczności „Burza Braw” otrzymał zespół InFidelis.
Stara Tradycja
W ramach festiwalu „Wszystkie Mazurki Świata” odbył się, tradycyjny już, konkurs „Stara Tradycja”. W występie finałowym w dniu 19 kwietnia wzięło udział 10 laureatów. Jury obradowało w składzie: Ewa Grochowska, Andrzej Bieńkowski, Stanisława Galica-Górkiewicz, Piotr Kędziorek, Tomasz Nowak, Marcin Pospieszalski, Adam Strug i Janusz Prusinowski. Wśród wykonawców, których zaproszono do udziału w koncercie laureatów byli: Piotr Krupski, kapela Dudy Skrzypce, Południce, Kapela Dudziarska Manugi z Bukówca Górnego, Kapela z Wiru, Kapela Michała Fokta i Cezarego Bursy z Radomia, Kapela Młoda „Kurasie”, Jan Barańczuk, Kapela Piotra i Pawła oraz Krzysztof Kubuszek.
Turniej Muzyków Prawdziwych
Po raz drugi odbył się konkurs w ramach Turnieju Muzyków Prawdziwych. Jego specyfika polega na tym, że prezentują się tu zarówno muzycy ludowi, jak i wykonawcy interpretujący muzykę tradycyjną – od rekonstrukcji, przez folk, jazz aż po muzykę eksperymentalną. Udział biorą zarówno amatorzy, jak i profesjonaliści. Turniej rozgrywany jest w czterech kategoriach. Jego druga edycja odbyła się w Szczecinie w dniach 1-4 września. Skład jury tworzyli: Agata Harz, Bogdan Matławski i Krzysztof Trebunia-Tutka. W kategorii soliści instrumentaliści przyznali oni następujące nagrody: I miejsce – Stanisława Galica Górkiewicz, II miejsce – Paweł Odorowicz, III miejsce – Wojciech Zaziąbło; w kategorii soliści wokaliści: I miejsce – Zofia Wydro, II miejsce – Paweł Grochocki, III miejsce – Olga Kozieł; w kategorii zespoły śpiewacze: I miejsce – Zespół Pogranicze z Szypliszk, II miejsce – Zespół Waliszowianie, III miejsce – Zespół Śpiewaczy z Boguszyc; w kategorii zespoły instrumentalne i wokalno-instrumentalne: I miejsce – Kapela Blachury i Ficka, II miejsce – Karma Trio, III miejsce ex aequo – Kapela Trzcinicoki i Kapela z Kociny.
Nagrodę Instytutu Muzyki i Tańca za wprowadzenie formy mazurka we współczesny kontekst kulturowy otrzymali: Kapela Podlasianki oraz Przewłocki/Mazurkiewicz/Piekarski. Nagrodę Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie za najlepszą interpretację motywu wędrownego, przesiedleńczego Sara Czureja-Łakatosz.
Złota Fujara
W dniu 4 czerwca miała miejsce siódma już edycja kameralnego Dragon Folk Festiwalu – tradycyjnie w poznańskim klubie Dragon. Głównym punktem imprezy jest rokrocznie konkurs o „Złotą Fujarę”. Na podstawie zgłoszeń do prezentacji konkursowych wytypowano pięć zespołów: Andre Alli Zarrinmehr, InFidelis, Jakim cudem, Oczybaszki, We Call It a Sound. Zwycięzcą konkursu okazał się zespół Jakim Cudem, a drugie miejsce i wyróżnienie przyznano zespołowi InFidelis.
Konkursy fonograficzne
Folkowy Fonogram Roku
Organizowany jest przez Program 2 Polskiego Radia. W 2016 roku do konkursu zgłoszono 39 płyt, z których do ścisłego finału zakwalifikowano osiemnaście. Jury w składzie: Anna Szewczuk-Czech, Jacek Hawryluk, Simon Broughton, Mats Einarsson, Bartek Chaciński przyznało pierwszą nagrodę oraz tytuł Folkowego Fonogramu Roku 2015 zespołowi Kwadrofonik i Adamowi Strugowi za album Requiem ludowe; drugą nagrodę zespołowi Tęgie Chłopy za album Dansing; trzecią nagrodę Kapeli Maliszów za album Mazurki niepojęte. Nagrody zostały wręczone podczas festiwalu „Nowa Tradycja” w dniu 12 maja.
Fonogram Źródeł
Organizowany jest również przez Program 2 Polskiego Radia. Jury Fonogramu Źródeł 2015 roku w składzie: prof. Piotr Dahlig, dr Weronika Grozdew-Kołacińska, Anna Szewczuk-Czech, Anna Borucka-Szotkowska, Magdalena Tejchma, Piotr Kędziorek przyznało: nagrodę specjalną w wysokości 2500 złotych Jackowi Piotrowi Jackowskiemu za wybitne zasługi dla polskiej fonografii. Pierwszą nagrodę przyznano Miejskiemu Domowi Kultury w Kolbuszowej za trzy albumy wydane w 2015 roku. Drugą nagrodę otrzymała Fundacja Ważka. Trzecią nagrodę przyznano Tatianie Nakoniecznej i zespołowi Krajka. Jury wyróżniło także Zofię Bernad. Do konkursu zgłoszono 13 wydawnictw. Nagrody zostały wręczone podczas festiwalu „Nowa Tradycja” w dniu 13 maja.
Wirtualne Gęśle
Równolegle do konkursu na Folkowy Fonogram Roku od kilkunastu lat odbywa się plebiscyt „Wirtualne Gęśle”, organizowany przez grupę miłośników muzyki etnicznej i folkowej. Jego zwycięzcą za rok 2015, ogłoszonym 10 maja 2016, został zespół Tęgie Chłopy za płytę Dansing. Za najciekawszą okładkę uznano opakowanie płyty Vol. 67 zespołu Lautari. W konkursie brało udział blisko 80 płyt.
Tomasz Janas
2017-03-25