Kryterium „jazzowości” czyli jazzmani w roku 2015

W regulaminie konkursu organizowanego przy jednym z największych polskich festiwali jazzowych sformułowano kuriozalny (i symptomatyczny!) warunek uczestnictwa: jedynym kryterium ma być przekonanie młodego muzyka, że gra jazz.

Zatem żadnych sprawdzianów typu znajomość standardów, harmonii jazzowej czy zasad improwizacji, już nie mówiąc o czymś tak „zacofanym” jak bluesowy feeling czy swingowanie. Jedynym kryterium „jazzowości” byłby zatem własny pogląd artysty, oparty na niesprecyzowanych podstawach, a może raczej w ogóle bez podstaw. Co więcej, o wynikach konkursu zadecydować miały głosy internautów…

Takie podejście do uprawiania sztuki jazzowej wydaje się znakiem czasu, ale znakiem negatywnym – hasło-wytrych „jazz to wolność” staje się pozornie atrakcyjnym wywyższeniem dowolności i anarchii. Przykładów takiego podszywania pod pojęcie jazzu działań z jazzem nie mających nic wspólnego mieliśmy w 2015 roku sporo. Na szczęście nie one decydowały o obliczu tej muzyki, nadal pozostającej siłą twórczą i oryginalną, zarazem mocno zakorzenioną w przeszłości. Według aktualnych ocen mamy w Polsce ponad 800 muzyków jazzowych.

Pożegnania w roku 2015

3 stycznia zmarł Zbigniew Kurtycz, gitarzysta, kompozytor i piosenkarz o jazzowym zacięciu, czego dowiódł występując w big bandzie Czołówki Teatralnej II Korpusu gen. Andersa. 25 lutego odszedł prof. Zbigniew Kalemba, pianista, kompozytor, pedagog, założyciel Wydziału Jazzu Akademii Muzycznej w Katowicach, jego pierwszy dziekan (1969-81). 13 marca polski jazz tradycyjny utracił jednego ze swych liderów: trębacz Jan Kudyk był przez kilka dekad szefem zespołu Jazz Band Ball Orchestra i współautorem jego sukcesów. 16 marca odszedł perkusista Mirosław Ufnalewski, jeden z pionierów jazzu w Polsce powojennej, związany m.in. z zespołem Józefa Mazurkiewicza i Kwartetem Warszawskim, w którym także śpiewał. 17 marca zmarł Sławomir Piwowar, gitarzysta znany z eksperymentalnej grupy Paradox oraz występów w zespole Czesława Niemena Aerolit i grupie SBB. 25 maja zmarł Bruno Buczek, były puzonista zespołu Zygmunta Wicharego i Warsaw Stompers, od 1970 roku mieszkaniec Szwecji (jego córką jest wokalistka Vivian Buczek). 8 sierpnia zmarł perkusista jazzu tradycyjnego Jerzy Dunin Kozicki, a 17 sierpnia –pianista Andrzej Nowak, niegdyś w Kwartecie „Drążka” Kalwińskiego, oraz fotograf jazzu Andrzej Bernat. 1 września odszedł Stanisław Modelski, dziennikarz, krytyk, działacz i pianista, autor pierwszej w Polsce cyklicznej audycji jazzowej, którą zainaugurował w 1956 roku. 8 października zmarł profesor krakowskiej ASP, rzeźbiarz, pianista i kompozytor Wojciech Firek. W swych rzeźbach poruszał tematykę jazzową. 9 grudnia zmarł Mieczysław Wadecki, perkusista, założyciel i lider zespołu New Orleans Stompers (aka Warsaw Stompers). 

Protagoniści. Nowe twarze

W 2015 roku w świetnej formie byli 80-latek Jan Ptaszyn Wróblewski (i jako lider Sekstetu, i jako saksofonista) oraz 75-latek Zbigniew Namysłowski, twórca nowych, „zadziornych” kompozycji i alcista nr 1 w Polsce. Do naszych jazzowych „starców” wciąż aktywnych należeli w 2015 roku Czesław „Mały” Bartkowski, Jerzy Bartz, Michał Urbaniak, Waldemar Kurpiński, Wojciech Karolak, wreszcie Tomasz Stańko, Muzyk Roku w ankiecie „Jazz Forum” i najlepszy trębacz, o wciąż zdumiewającym potencjale twórczym. Janusz Muniak stale występował w swym klubie „U Muniaka”(w 2012 roku nagrał nową płytę pt. Contemplation, jak się miało okazać, ostatnią). Do tej wyliczanki dodajmy trzy nestorki naszej wokalistyki jazzowej – Ewę Bem, Urszulę Dudziak i Mariannę Wróblewską.

Gwiazdami w wieku średnim, bądź średnim zaawansowanym byli Kazimierz Jonkisz, Jacek Kochan, Cezary Konrad, Jan Pilch, JoseTorres, Mariusz Bogdanowicz, Darek Oleszkiewicz, Piotr Rodowicz, Wojciech Mazolewski, Krzysztof Ścierański, Marek Napiórkowski, Krzysztof Herdzin, Andrzej Jagodziński, Paweł Kaczmarczyk, Wojciech Kamiński, Krzysztof Kobyliński, Mateusz Kołakowski, Leszek Kułakowski, Joachim Mencel, Leszek Możdżer, Włodzimierz Nahorny, Włodek Pawlik, Władysław Sendecki, Michał Tokaj, Marcin Wasilewski, Piotr Wyleżoł, Janusz Skowron, Bernard Maseli, Karol Szymanowski, Krzesimir Dębski, Krzysztof Popek, Grzegorz Nagórski, Robert Majewski, Adam Pierończyk, Piotr Wojtasik, Henryk Miśkiewicz, Piotr Baron, Michał Kulenty, Andrzej Olejniczak, Maciej Sikała, Wojciech Staroniewicz, Marek Bałata, Anna Maria Jopek, Grzegorz Karnas, Stanisław Soyka, Janusz Szrom, Dorota Miśkiewicz, Aga Zaryan i wielu innych.

W 2015 roku istotną rolę na polskiej scenie odgrywali muzycy młodzi lub bardzo młodzi, a wśród nich Adam Bałdych, Bartosz Dworak, Mateusz Smoczyński, Aga Derlak, Nikola Kołodziejczyk, Piotr Orzechowski, Paweł Tomaszewski, Dominik Wania, Michał Wróblewski, Dominik Bukowski, Michał Kapczuk, Marek Kądziela, Szymon Mika, Rafał Sarnecki, Przemysław Strączek, Piotr Damasiewicz, Maciej Fortuna, Piotr Schmidt, Maciej Obara, Wojciech Myrczek i plejada innych.

Większość wyliczonych wyżej muzyków mogła poszczycić się własnymi nowymi kompozycjami. Wyróżniły się zespoły: Atom String Quartet, High Definition Quartet, Pink Freud, RGG.

Krystian Brodacki
2016-08-01

Kategorie

hip-hop / pop / rock / alternatywa Jazz