Muzyka dawna w roku 2015
Jeżeli dość problematyczny termin „muzyka dawna” ograniczyć jedynie do XVIII-wiecznego repertuaru (wyłączając klasycyzm), a zwłaszcza do kompozycji Johanna Sebastiana Bacha oraz Georga Friedricha Händla, można śmiało stwierdzić, że rok 2015 w Polsce obfitował w wiele bardzo wartościowych wydarzeń z udziałem artystów zarówno rodzimych, jak i zagranicznych. Zdecydowanie gorzej przedstawia się sytuacja muzyki dawniejszej – należałoby tutaj wymienić niemal wszystkie podjęte inicjatywy z zakresu muzyki średniowiecznej i renesansowej, których niewielka liczba niemal nie pozwala na wybór tych najważniejszych.
Niezmiennie od lat pierwszoplanowymi inicjatywami w zakresie tzw. muzyki dawnej (nie zawsze poświęconymi jej w zupełności) pozostają festiwale, odbywające się zwłaszcza w dużych miastach, np. krakowskie „Misteria Paschalia” czy „Opera Rara”, wrocławska „Wratislavia Cantans”, gdański Festiwal Goldbergowski oraz „Musica Humana” czy wielkopolski „Poznań Baroque”. Szczególne znaczenie i stałą publiczność mają też festiwale organizowane w mniejszych, często zabytkowych ośrodkach, takie jak Festiwal Bachowski w Świdnicy, paradyska „Muzyka w Raju”, Festiwal „Pieśń Naszych Korzeni” w Jarosławiu, Festiwal „Gorczycki Antico e Moderno” na Śląsku, gliwicki „All’improvviso” oraz Festiwal Bachowski, Mikołowskie Dni Muzyki czy Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej, obfitujący w 2015 roku w wykonania utworów zachowanych w polskich zabytkach muzycznych. Wśród nowych, cennych inicjatyw festiwalowych znalazły się w ubiegłym roku: Kromer Festival w Bieczu, cykl koncertów „Brzmienie dawnego Poznania”, Festiwal Oper Barokowych „Dramma per Musica” w Warszawie oraz cykl koncertów „Radi/o/pera”, realizowany we współpracy z Warszawską Operą Kameralną oraz Programem 2 Polskiego Radia.
Muzyka dawna ma wciąż bardzo ograniczone miejsce w programach polskich filharmonii i teatrów operowych. Wyjątek stanowi Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu, które jako jedyna tego typu instytucja w Polsce posiada etatową orkiestrę specjalizującą się w tzw. historycznym wykonawstwie – Wrocławską Orkiestrę Barokowa (wśród teatrów operowych podobną rolę odgrywa Warszawska Opera Kameralna). Poza aktywnym udziałem w festiwalach zespół NFM daje regularne koncerty w swojej siedzibie, nawiązując często współpracę z wybitnymi artystami zagranicznymi. Kilka koncertów z zakresu muzyki dawnej odbyło się również w nowej siedzibie Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, warto wspomnieć choćby koncert z kantatami Johanna Sebastiana Bacha z udziałem Collegium Vocale Gent pod kierunkiem Philippe’a Herreweghe’a. Filharmonia Narodowa w Warszawie poza kilkoma koncertami w ramach skromnego abonamentu Muzyka dawna przygotowała z myślą o młodszych słuchaczach nowy, bardzo ciekawy cykl koncertów pod hasłem Po prostu… filharmonia! (we współpracy z festiwalem „Poznań Baroque”). Pośród wykonawców znaczną grupę stanowili młodzi, często debiutujący artyści, prezentujący głównie repertuar dawnych epok.
Spośród stałych zespołów muzyki dawnej działających w Polsce niektóre wykazały się szczególną aktywnością w roku 2015. Capella Cracoviensis, poza uczestnictwem w licznych festiwalach w Polsce i za granicą, przygotowała wiele istotnych przedsięwzięć umożliwiających polskim muzykom występy w towarzystwie utytułowanych artystów z zagranicy. Jednym z najważniejszych tego typu wydarzeń było wykonanie w Operze Królewskiej w Wersalu opery Adriano in Siria Giovanniego Battisty Pergolesiego (połączone z nagraniem płyty dla wytwórni Decca Classics). Nie mniej aktywnie działał w ubiegłym roku poznański zespół Arte dei Suonatori, który poza trasą koncertową w Danii przygotował m.in. cykl koncertów z duńskim klawesynistą Allanem Rasmussenem w ramach festiwalu „Muzyka Dawna – Persona Grata”. Na wyróżnienie za ubiegłoroczną działalność zasługują również wspomniana już Wrocławska Orkiestra Barokowa oraz śląska {oh!} Orkiestra Historyczna.
Bartłomiej Gembicki
2016-07-31