Muzyka polska w programach festiwali w roku 2012
W większości najważniejszych festiwali muzyka polska się pojawia; oczywiście proporcje i liczba dzieł zależą od pomysłu i inwencji szefów artystycznych, profilu czy pozyskanych do uczestnictwa wykonawców. Wyróżnić na tej mapie należy jednak kilka z nich.
Krakowski Festiwal Muzyki Polskiej – powołany do życia w roku 2005 i organizowany przez Stowarzyszenie Muzyki Polskiej – już w swojej nazwie ma wpisaną misję służeniu promocji polskiej kultury muzycznej. Twórcy podkreślają, że „istotą festiwalu jest nie tylko prezentowanie wartościowych dzieł polskich kompozytorów, powstałych od średniowiecza po współczesność, ale i konfrontowanie ich z muzyką światową i ukazywanie w rozmaitych kontekstach”. Ważnym celem stało się także „animowanie twórczości kompozytorskiej poprzez zamawianie i prawykonania współczesnych dzieł”. W roku 2012 w programie festiwalu nie zabrakło utworów, które na co dzień nie pojawiają się w repertuarach ani polskich teatrów, ani filharmonii, a były to oratorium Quo Vadis op. 30 Feliksa Nowowiejskiego (inauguracja – 13 lipca 2012) i opera Romana Statkowskiego Maria (wykonanie koncertowe, wieczór finałowy – 21 lipca 2012).
W centrum programowej uwagi Stanisława Leszczyńskiego, twórcy festiwalu „Chopin i jego Europa” (organizowanego przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina), znajduje się oczywiście twórczość największego polskiego kompozytora. Prezentowana jest w kontekście europejskim, nie tylko zresztą twórców „doby chopinowskiej”, lecz również z celnymi skojarzeniami z tym wszystkim, co później w kulturze muzycznej się zdarzyło. W roku 2012 hasło programowe festiwalu brzmiało: „Od Bacha do Debussy’ego i Kilara”, odnosząc się także do rocznicy urodzin autora Krzesanego. Jednym z najważniejszych atutów poszczególnych koncertów była natomiast obecność rzadko wykonywanych dzieł, m.in. Franciszka Lessla, Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego, Józefa Wieniawskiego, Maurycego Moszkowskiego i Romana Maciejewskiego. Utwory te pojawiają się na festiwalu w wykonaniach nie tylko artystów polskich, ale także renomowanych orkiestr i światowej sławy solistów, zapraszanych do udziału przez organizatorów. Dzięki temu festiwal ten stał się jedną z najważniejszych wizytówek polskiej kultury muzycznej na świecie.
Nie można nie zauważyć działalności Festiwalu Kompozytorów Polskich im. Henryka Mikołaja Góreckiego w Bielsku-Białej. W roku 130. rocznicy urodzin Karola Szymanowskiego i jubileuszu Wojciecha Kilara program festiwalu ułożony został wokół dzieł tych dwóch twórców, także z odniesieniem do dorobku Jana Kantego Pawluśkiewicza.
Wśród najmłodszych polskich festiwali wyróżnia się prężną działalnością i ciekawą ofertą programową zakopiański festiwal "Muzyka na szczytach". Brak sali koncertowej w Zakopanem wymusza poniekąd jego profil programowy – przede wszystkim prezentację muzyki kameralnej, ale w roku 2012 przedsięwzięciem bez precedensu było plenerowe widowisko taneczne Harnasie w wykonaniu artystów z całej Polski. W warstwie muzycznej łączyło ono muzykę Wojciecha Kilara i Karola Szymanowskiego z autentycznym folklorem góralskim, zaś w warstwie baletowej – różne estetyki taneczne.
47. Międzynarodowy Festiwal „Wratislavia Cantans” zamykał w roku 2012 kadencję Paula McCreesha na stanowisku dyrektora artystycznego. Na swoje pożegnanie ze stolicą Dolnego Śląska McCreesh zaproponował fascynujący przegląd europejskiej twórczości pasyjnej od renesansu aż po wiek XX. Jedynym utworem polskim, jaki znalazł się w tym nurcie programu, była Via Crucis Pawła Łukaszewskiego. Warto odnotować ten fakt, ponieważ ustawił on festiwal w programowej opozycji do celebrowanych w całym kraju rocznic.
Marcin Majchrowski (Polskie Radio – Program 2) Twórczość kompozytorów polskich w repertuarze polskich instytucji muzycznych,
w: Muzyka polska 2012. Raport roczny [nieopubl.]