Muzyka polska za granicą (2011)
W roku 2011, podobnie jak w latach poprzednich, nie brakło wykonań muzyki twórców za granicą najlepiej z Polską kojarzonych: Lutosławskiego, Góreckiego, Pendereckiego. Warto zatem zwrócić uwagę na wydarzenia z muzyką innych polskich kompozytorów współczesnych.
Najobszerniejszym zagranicznym przeglądem nowej muzyki polskiej był w roku 2011 festiwal „Focus!” w Nowym Jorku (22-28 stycznia), jej wyłącznie poświęcony. Inicjatorem przedsięwzięcia był Joel Sachs, dobrze znający muzykę polską i utrzymujący liczne kontakty z polskim środowiskiem muzycznym amerykański dyrygent, muzykolog, pianista, pedagog, autor książek, animator nowej muzyki i kreator wydarzeń muzycznych. Współorganizatorami byli Instytut Kultury Polskiej i Julliard School of Music. Koncerty odbywały się m.in. w Alice Tully Hall, jednej z najbardziej prestiżowych sal koncertowych Nowego Jorku, wykonawcami byli muzycy amerykańscy (Julliard Orchestra, studenci). Program obejmował utwory m.in. Lutosławskiego (poświęcono mu koncert monograficzny), Góreckiego, Pendereckiego, Serockiego, Szalonka, Lasonia, Ptaszyńskiej, Wieleckiego, Gryki, Zycha. Recenzje z wydarzenia zamieścił „New York Times”. Za swe zasługi w propagowaniu muzyki polskiej Joel Sachs otrzymał Nagrodę Honorową Związku Kompozytorów Polskich oraz przyznany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Medal Gloria Artis – Zasłużony Kulturze.
Mniejszych wydarzeń i wykonań pojedynczych utworów dałoby się wymienić sporo. Zwraca jednak uwagę całkowita lub niemal całkowita nieobecność polskiej muzyki na najbardziej prestiżowych festiwalach nowej muzyki na świecie, jak Festiwal Nowej Muzyki Kameralnej w Witten, „Wien Modern”, „Agora” w Paryżu, „Ultima” w Oslo. Na Donaueschinger Musiktage, najważniejszym chyba przeglądzie nowych zjawisk w muzyce, muzyka polska nie gościła od czasu, gdy wykonywano tam wczesne utwory Pendereckiego, na weneckim Biennale di Musica (nazwa myląca, bo festiwal odbywa się co roku) w roku 2011 i w pięciu poprzednich latach jedynym twórcą, którego muzyka znalazła się w programie, był Witold Lutosławski. Nie wydaje się, że jedyną przyczyną nieobecności jest brak odpowiedniej promocji ze strony polskiej, jako że występujący na wymienionych festiwalach zagraniczni muzycy i zespoły nierzadko wykazują chęć poznania polskiej sceny kompozytorskiej i wykonują polskie utwory w Polsce na życzenie organizatorów festiwali („Warszawska Jesień”, „Sacrum Profanum”, „Musica Electronica Nova”). Zastanawia choćby dysproporcja między ogromnym prestiżem, jakim w Polsce cieszy się twórczość Pawła Szymańskiego i Pawła Mykietyna, a nikłym zainteresowaniem ich muzyką na Zachodzie, która przecież dobrze wpisuje się w orientację estetyczną wielu ośrodków muzycznych, jak choćby monachijskiej wytwórni płytowej ECM.
Spośród młodszych (mniej niż 40 lat) polskich kompozytorów być może najlepiej znaną za granicą postacią jest Agata Zubel: wszechstronność jej talentu i szeroki repertuar w zakresie współczesnej muzyki wokalnej niewątpliwie sprzyja uznaniu jej dokonań również jako kompozytorki. W roku 2011 Agata Zubel była, obok m.in. Louisa Andriessena, kompozytorem-rezydentem festiwalu „Other Minds” w San Francisco (3-5 marca), jako kompozytorka i śpiewaczka współpracuje m.in. z London Sinfoniettą (na festiwalu w Huddersfield zespół ten wykonał jej Odcienie lodu – utwór na klarnet, wiolonczelę i elektronikę, bez głosu), Klangforum Wien, musikFabrik, Seattle Chamber Players, Eigth Blackbird.
Krzysztof Kwiatkowski Polska muzyka współczesna w roku 2011,
w: Muzyka polska 2011. Raport roczny, Warszawa 2013