Od Glimmer do Komedy (2011)
W 2011 roku w muzyce alternatywnej w zakresie fonografii bezapelacyjnym zwycięzcą rankingów jest Michał Jacaszek z płytą Glimmer, co wiąże się także z tym, że płyta ta wywołała spore zainteresowanie za granicą.
Bez wątpienia jest to „płyta roku” w dziedzinie muzyki alternatywnej, swoista wizytówka Polski, ukazująca, w jaki sposób wyrafinowanie kompozytorskie, przede wszystkim kolorystyczne, może iść w parze z piosenkowym idiomem. Płyta Jacaszka wyprzedziła nawet takie pozycje, jak 8 Katarzyny Nosowskiej i Quiet Giant Twilite, podobnie jak płyta Profesjonalizmu, zespołu Marcina Maseckiego, uznana za jedną z dwóch najważniejszych (obok płyty Nosowskiej) w 2011 roku. Ze środowiska off-jazzu wraz z Maseckim wyróżniony został Wacław Zimpel. Pierwszy przede wszystkim za sprawą płyty Chopin Chopin Chopin, która „namawia do Złego, rzecz jasna Tyrmanda” (Paweł Szczepanik), „grana jest krzywo, w poprzek i na przekór” (Paweł Franczak).
Przy tej okazji warto wspomnieć o rozwoju składów instrumentalnych, który na Zachodzie jest nieodłączną częścią działalności improwizatorów i kompozytorów, u nas, z przyczyn przede wszystkim logistycznych, wyjątkiem. Obok Profesjonalizmu Masecki kieruje Warszawską Orkiestrą Rozrywkową im. I. Krenza (17 osób), która zadebiutowała na festiwalu „Malta” i podobnie jak sekstet łączy wirtuozowskie, skomplikowane struktury z lekkością, zabawą i humorem. Zimpel z kolei wziął udział w nagraniu Kafka in Flight tentetu Resonance Ensemble Kena Vandermarka, udziela się w Trifonidis Free Orchestra; jego płyty w roku 2011 to także Where My Complete Beloved Is, Hery (Jakub Lemiszewski: „kontemplacyjny, wielowątkowy free jazz”), Last Train to the First Station Reed Trio z Vandermarkiem i Trzaską oraz Moves Between Clouds: Live in Warsaw zespołu Undivided.
„Marcin Masecki i Wacław Zimpel to pokolenie muzyków wykształconych trochę klasycznie, a trochę jazzowo, którzy do końca nie odnajdują się już chyba w żadnej z tych dziedzin, ale zarazem w obu spokojnie mogliby działać” (Chaciński).
Szczególnym, wysoko ocenionym zjawiskiem fonograficznym stały się płyty wydawnictwa Bôłt i powiązanej z nim Fundacji 4.99 − trzy albumy z dorobkiem Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia oraz jego reinterpretacjami dokonanymi przez znanych międzynarodowych artystów, początek serii nadrabiającej skandaliczne zaniedbanie polskiej fonografii (PRES Revisited: Józef Patkowski in memoriam; Bohdan Mazurek Sentinel Hypothesis; Zeitkratzer plays PRES, wydane w grudniu 2010, ale przez licznych recenzentów zaliczone do roku 2011). Zyskały one między innymi bezprecedensowe w polskiej muzyce uznanie „The Wire”. Uzupełniają je muzyczne „nagrobki” działań w Domu Pracy Twórczej w Wigrach (zlikwidowanym z dniem 31 grudnia 2010) − pierwsze na świecie kompletne wydanie Great Learning Corneliusa Cardewa (wykonanego w Wigrach przez międzynarodowy zespół amatorów), Wigry - koncertowe nagranie międzynarodowej elektroorkiestry MIMEO (Monotype Rec.) i inne tytuły.
Kilkakrotnie wskazywano w publikacjach na album Komeda Leszka Możdżera, najwyżej oceniony ze stricte jazzowych: „Rozbudowane aranżacje (…) zachwycają pomysłowością i przestrzenią” (Daniel Barnaś), Możdżer „wyekstrahował z kompozycji Komedy liryczną esencję” (Michał Nierobisz).
Wśród „nieakademickich” kompozytorów muzyki elektroakustycznej Piotr Kurek zabłysnął albumami Heat i Dalia (pod szyldem Piętnastka, wydanie na kasecie): „Erudycyjności »Heat« daleko do suchej żonglerki odniesieniami. To raczej praktyczna umiejętność olśniewania retoryką” (Filip Szałasek); „Zamknął IDM-owe skomplikowanie w pełnych emocji folkowych reminiscencjach rustykalnego dzieciństwa” (Łukasz Warna-Wiesławski).
Kilkakrotnie pojawiły się także Smells Like Tape Spirit Kwintetu Wojtka Mazolewskiego oraz This Is the Last Song I Wrote About Jews, Volume 1 Daktari. Liczne dalsze tytuły, wymienione dwu lub jednokrotnie, w niniejszym opracowaniu pomijam, choć rzecz jasna stanowią one o różnorodności sceny.
Antoni Beksiak Muzyka alternatywna,
w: Muzyka polska 2011. Raport roczny, Warszawa 2013