Polska muzyka współczesna w programach festiwali i koncertów w 2015 roku (przegląd)
Łańcuch XII (Warszawa, 25 stycznia - 7 lutego)
Jak co roku muzyka patrona Festiwalu ukazana została w rozmaitych kontekstach, które w roku 2015 stworzyły kameralne utwory Bartóka i Beethovena, muzyka skandynawska, dzieła powiązane z tragedią II wojny światowej oraz barokowa polifonia.
44. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Poznańska Wiosna Muzyczna” (22-30 marca)
Urozmaicony program Festiwalu obejmował występy artystów z Niemiec, Austrii, Szwecji, Anglii i z Polski. Twórcami kompozycji przedstawionych po raz pierwszy byli Katarzyna Kwiecień-Długosz, Barbara Kaszuba, Piotr Moss, Monika Kędziora, Ewa Fabiańska-Jelińska, Katarzyna Taborowska, Bogusław Schaeffer, Martyna Kosecka, Zdzisław Wysocki.
XXIII Świętokrzyskie Dni Muzyki (Kielce, 10-24 kwietnia)
W programie znalazło się wiele polskich utworów współczesnych (Maciej Małecki, Zygmunt Krauze, Tomasz Sikorski, Witold Lutosławski, Marek Pasieczny, Krzesimir Dębski, Henryk Mikołaj Górecki, Paweł Mykietyn, Krzysztof Penderecki), w tym prawykonania kompozycji Grażyny Pstrokońskiej-Nawratil oraz Rafała Zapały – kompozytora-rezydenta kieleckiej Filharmonii.
Festiwal Prawykonań (Katowice, 7-19 kwietnia)
Organizowany przez Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia festiwal stał się najważniejszym forum najnowszej muzyki polskiej. W programie znalazły się utwory Rafała Augustyna, Zbigniewa Bargielskiego, Marcina Bortnowskiego, Jacka Domagały, Cezarego Duchnowskiego, Mikołaja Góreckiego, Macieja Jabłońskiego, Justyny Kowalskiej-Lasoń, Hanny Kulenty, Andrzeja Kwiecińskiego, Krzysztofa Meyera, Piotra Mossa i Prasquala. Wystąpili Orkiestra Kameralna Miasta Tychy Aukso, Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia, Kwartet Śląski, Kwartludium, Orkiestra Muzyki Nowej oraz soliści, m.in. Marco Blaauw, Dario Calderone, Maciej Frąckiewicz, Joanna Freszel, Marcin Koziak, Piotr Sałajczyk, Tomasz Strahl.
Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów Krakowskich (18-26 kwietnia)
W bogatym programie obejmującym również utwory zagraniczne znalazły się kompozycje Macieja Jabłońskiego, Szczepana Tesarowicza, Aleksandra Kościowa, Jakuba Polaczyka i Franciszka Araszkiewicza, Wojciecha Widłaka, Wojciecha Ziemowita Zycha, Mateusza Bienia, Michała Pawełka, Jarosława Płonki, Pawła Sydora i Zaida Jabriego. Wydarzeniem stało się polskie prawykonanie Koncertu podwójnego „Lila” na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę kameralną Konstantego Regameya.
66. Sesja „Musica Moderna” (Łódź, 20-26 kwietnia)
W ramach Sesji odbyło się m.in. prawykonanie utworu Marcina Stańczyka Muzyka możliwa I.
26. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” (Częstochowa, 30 kwietnia - 8 maja)
Wydarzeniem stało się wykonanie po raz pierwszy w Polsce III Symfonii „Symphony of Angels” Pawła Łukaszewskiego.
II Festiwal Muzyki Współczesnej „Nowa Muzyka” (Bydgoszcz, 8-10 maja 2015)
W programie znalazły się utwory Bohdana Riemera, Magdaleny Cynk, Michała Dobrzyńskiego, Marcina Gumieli, Łukasza Godyli, Aleksandry Brejzy, Sławomira Opalińskiego, Marcina Kopczyńskiego, Ryszarda Lubienieckiego, Piotra Komorowskiego, Sławomira Opalińskiego, Benedykta Odyi, Piotra Sutta i Bogusława Schaffera.
XXIX Warszawskie Spotkania Muzyczne (9-15 maja)
Twórcami utworów wykonanych po raz pierwszy byli Bartosz Kowalski, Sławomir Czarnecki, Maciej Zieliński, Ignacy Zalewski, Grzegorz Duchnowski, Edward Sielicki. Sekstet wokalny proModern przedstawił prawykonania pieśni do sonetów Szekspira autorstwa Miłosza Bembinowa, Andrzeja Borzyma jr., Krzesimira Dębskiego, Krzysztofa Herdzina, Anny Ignatowicz-Glińskiej, Pawła Łukaszewskiego, Stanisława Moryty, Tomasza Opałki i Piotra Tabakiernika.
VII Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej „Kody” (Lublin, 13-17 maja)
W programie festiwalu organizowanego przez Ośrodek Międzykulturowych Inicjatyw Twórczych „Rozdroża” znalazły się utwory Jarosława Siwińskiego, Artura Zagajewskiego, Krzysztofa Wołka.
6. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Elektroakustycznej „Musica Electronica Nova” (Wrocław, 15-23 maja)
W ramach festiwalu odbyły się prawykonania kompozycji Franciszka Araszkiewicza, Wojciecha Błażejczyka i Joanny Woźny.
III Festiwal Muzyki Współczesnej im. Wojciecha Kilara (Gorzów, 15-22 maja)
Program wydarzenia organizowanego przez Filharmonię Gorzowską obejmował utwory Leszka Możdżera w wykonaniu samego autora, Marcina Błażewicza, Grzegorza Duchnowskiego, Jana A. P. Kaczmarka. Festiwalowi towarzyszył III Konkurs dla Młodych Kompozytorów, w którym Nagrodę Główną zdobył Marcin Jachim za wykonany na festiwalowym koncercie Poemat symfoniczny „Afekty”.
11. Festiwal Muzyki Polskiej (Kraków, 8-18 lipca)
W programie Festiwalu znalazły się dzieła Wojciecha Kilara i Krzysztofa Pendereckiego, a także twórców młodszego pokolenia: Marcela Chyrzyńskiego, Mikołaja Majkusiaka i Dariusza Przybylskiego. W roli solistów zaprezentowali się m.in. czołowi artyści propagujący muzykę współczesną – wiolonczelistka Magdalena Bojanowicz i akordeonista Maciej Frąckiewicz.
38. Dni Muzyki Karola Szymanowskiego (Zakopane, 25 lipca - 2 sierpnia)
W ramach festiwalu odbyły się dwa prawykonania utworów Ewy Fabiańskiej-Jelińskiej i Mikołaja Góreckiego.
7. Festiwal „Solidarity of Arts” (Gdańsk, 14-23 sierpnia)
W programie Festiwalu znalazły się dwa wydarzenia poświęcone w całości polskiej muzyce współczesnej: widowisko Górecki+, podczas którego na scenie plenerowej gdańskiej Filharmonii zabrzmiała IV Symfonia Henryka Mikołaja Góreckiego, oraz koncert pt. Gwiazdy prezentują światowe premiery z prawykonaniami kompozycji Pawła Pudło i Pawła Łukaszewskiego oraz niemieckiego twórcy - Enjotta Schneidera.
Festiwal Kwadrofonik (Warszawa, 4-6 września)
Nowe wydarzenie na mapie polskiej muzyki współczesnej stało się okazją do spotkań zespołu Kwadrofonik i składających się nań duetów (Lutosławski Piano Duo i Hobbeats) z młodymi zespołami z Niemiec i z Norwegii. Zabrzmiały m.in. utwory Marcina Stańczyka, Wojciecha Blecharza, Aleksandry Gryki, Sławomira Wojciechowskiego i Wojciecha Ziemowita Zycha.
„Muzyka na szczytach” (Zakopane, 12-19 września)
Kierowany przez Pawła Mykietyna festiwal mocno zwrócił się w stronę zagranicznej i polskiej muzyku współczesnej. Jego gościem był Paweł Szymański, a w programie znalazły się utwory m.in. Andrzeja Czajkowskiego, Aleksandry Gryki i Wojciecha Blecharza.
13. Festiwal "Sacrum Profanum" (Kraków, 13-19 września)
Festiwal zakończył się wykonaniem operowej wersji Czarodziejskiej góry Thomasa Manna do muzyki Pawła Mykietyna i w reżyserii Andrzeja Chyry.
58. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” (18-26 września)
Nowe kompozycje przedstawili m.in. Lidia Zielińska, Paweł Szymański, Krzysztof Wołek, Jerzy Kornowicz i Jagoda Szmytka. Uwagę zwróciły festiwalowe debiuty młodych kompozytorów: Marty Śniady i Szymona Stanisława Strzelca.
IV Festiwal „Neo Arte – Spektrum Muzyki Nowej" (Gdańsk, 8-11 października)
Honorowym patronem Festiwalu organizowanego przez kwartet smyczkowy Neo był w roku 2015 Paweł Mykietyn – jego utwory zabrzmiały na koncercie monograficznym w formie spektaklu audiowizualnego w Nowej Synagodze.
10. Festiwal „Ad Libitum” (Warszawa, 15-18 października)
Polskimi uczestnikami Festiwalu byli: zespół Kawalerowie Błotni oraz trio Krzysztof Cybulski – Sławomir Wojciechowski – Mikołaj Pałosz.
„aXes: Triduum Muzyki Nowej / Dźwięk. Przestrzeń. Akustyka” (Kraków, 15-18 października)
Oryginalnym pomysłem przedstawionym na odbywającym się po raz czwarty Festiwalu było zorganizowanie koncertów we współpracy z Laboratorium Akustyki Technicznej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie w laboratoryjnie przygotowanych warunkach akustycznych. Utwory rozbrzmiewały w komorze bezechowej, w komorze pogłosowej, w rozmaitych układach przestrzennych oraz pod powierzchnią wody.
4. Festiwal Instalacji Muzycznych „Instalakcje” (Warszawa, 17-18 października)
Koncerty prezentowały kompozytorów i wykonawców, którzy konstruują nowe, własne instrumenty lub redefiniują te już dobrze znane. Obok wykonawców zagranicznych wystąpili Krzysztof Cybulski i Anna Zaradny. Autorem koncepcji Festiwalu jest jego kurator Wojciech Blecharz, opiekę merytoryczną sprawuje Paweł Mykietyn.
V Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej im. Henryka Mikołaja Góreckiego (Kraków, 23-25 października)
Kompozytorzy, których utwory wykonano to m.in. Wojciech Blecharz, Rafał Augustyn, Paweł Mykietyn i Paweł Szymański.
III Międzynarodowy Festiwal im. Krzysztofa Pendereckiego w Zabrzu (23-25 października)
Koncert finałowy uświetniła polska premiera Koncertu na trąbkę i orkiestrę autorstwa patrona festiwalu.
11. Festiwal „Kwartesencja” (Warszawa, 11-12 listopada)
W wykonaniu Royal String Quartet (organizatora Festiwalu) odbyło się m.in. prawykonanie utworu Powidoki Marcina Stańczyka.
I Festiwal Muzyki Współczesnej „Nowe Fale” (Gdańsk, 14-22 listopada)
Inicjatorem nowego wydarzenia jest Fundacja Sinfonietta Pomerania. W programie znalazły się utwory Krzysztofa Olczaka, Marka Czerniewicza, Zenona Kowalowskiego, Beniamina Baczewskiego, Tadeusza Dixy, Krzysztofa Grzeszczaka, Andrzeja Dziadka, Piotra Mossa, Grzegorza Jurczyka, Magdaleny Cynk. Wykonawcami byli Orkiestra Sinfonietta Pomerania, Chór Kameralny „441 Hz”, NeoQuartet, Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej w Gdańsku.
Festiwal „Rewolucja Cyfrowa Muzyki” (Warszawa, 27-28 listopada)
W salach Narodowego Instytutu Audiowizualnego w Warszawie odbyły się koncerty i wykłady poświęcone przemianom twórczości oraz innych aspektów kultury muzycznej w kontekście przeobrażeń technologii. Wśród dominujących na koncertach utworów kompozytorów austriackich i niemieckich znalazły się kompozycje Jagody Szmytki i Rafała Ryterskiego.
Wydarzenia cykliczne
Generacje – organizowany od roku 2003 przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Program 2 Polskiego Radia i Związek Kompozytorów Polskich doczekał się w 2015 roku 19. edycji. Na koncercie 15 marca pod dyrekcją Szymona Bywalca zabrzmiały utwory Włodzimierza Kotońskiego, Zbigniewa Penherskiego, Nikolet Burzyńskiej, Bartosza Kowalskiego, Sławomira Wojciechowskiego i Grzegorza Duchnowskiego.
Filharmonia w Szczecinie zainicjowała cykl „SoundLab – Filharmoniczne Laboratorium Muzyki Eksperymentalnej”. Na pierwszym koncercie cyklu z udziałem orkiestry Filharmonii (16 października) zabrzmiały utwory Eugeniusza Rudnika, jednego z prekursorów polskiej muzyki elektronicznej oraz Pianophonie Kazimierza Serockiego.
Godną uwagi inicjatywą jest zainicjowany przez Stowarzyszenie Kulturalno-Artystyczne „Megafon” w Toruniu cykl koncertów muzyki współczesnej „Słuchalnia”. Program koncertów obejmuje ważne pozycje muzyki światowej oraz dokonania polskich, zwłaszcza młodych kompozytorów i wykonawców. W ramach cyklu można było posłuchać muzyki m.in. Prasquala, Dobromiły Jaskot, Sławomira Wojciechowskiego, Katarzyny Szwed i Mikołaja Laskowskiego w wykonaniu m.in. zespołu Kwadrofonik, Bartosza Koziaka, Mikołaja Pałosza i Anny Kwiatkowskiej.
Inne koncerty
Spośród koncertów odbywających się poza festiwalami muzyki współczesnej wspomnieć należy zwłaszcza polskie i światowe prawykonania utworów zmarłego w roku 2010 Henryka Mikołaja Góreckiego. Jego IV Symfonia „Tansman Epizody” po raz pierwszy w Polsce zabrzmiała 15 lutego 2015 roku w Filharmonii Łódzkiej, na Tansman-Festival jako finał cyklu światowej prezentacji w Londynie, Los Angeles i w Amsterdamie. Światowe prawykonanie oratorium Sanctus Adalbertus, ostatniej kompozycji Góreckiego, odbyło się 4 listopada w Centrum Kongresowym ICE w Krakowie jako kulminacja obchodów jubileuszu 70-lecia Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Za granicą
Wiele ważnych zagranicznych wydarzeń związanych z polska muzyką współczesną odbyło się dzięki zainicjowanemu przez Instytut Adama Mickiewicza programowi Polska Music. Wśród nich warto wymienić zwłaszcza koncerty na Festiwalu Muzyki Współczesnej w Huddersfield (20-23 listopada). Na koncercie zespołu Klangforum Wien wystąpiła i przedstawiła swoje kompozycje Agata Zubel. Brytyjska grupa The Riot Ensemble zaprezentowała multimedialne utwory Jagody Szmytki, jej utwory znalazły się również w programie frankfurckiego Ensemble Interface. Zabrzmiały także kompozycje Tomasza Sikorskiego. Prezentacja w Huddersfield muzyki Zbigniewa Karkowskiego była częścią międzynarodowej serii koncertów muzyki zmarłego w roku 2013 twórcy – kuratorką projektu była Monika Pasiecznik, która zrealizowała go przy współpracy prowadzonej przez Stanisława Suchorę Agencji Sonora.
Krzysztof Kwiatkowski
2016-08-24