Premiery baletowe i taneczne roku 2011
2011 to trzeci rok działalności Polskiego Baletu Narodowego pod dyrekcją Krzysztofa Pastora. Najważniejszym wydarzeniem była pierwsza premiera Krzysztofa Pastora, przygotowana specjalnie dla tego zespołu: I przejdą deszcze…, dzieło nawiązujące do historii Polski, ilustrowane muzyką Henryka Mikołaja Góreckiego. Balet ten został nominowany do nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej w tym samym roku.
Drugim istotnym przedsięwzięciem PBN w 2011 była niewątpliwie monumentalna realizacja potrójnego wieczoru Święta Wiosny – z choreografiami Wacława Niżyńskiego, Maurice’a Bejarta i Emanuela Gatta.
Warto podkreślić także wysiłek rewitalizacji repertuaru baletowego podjęty przez Jacka Przybyłowicza w Teatrze Polskim w Poznaniu (m.in. dzięki zaproszeniu do współpracy takich choreografów jak Rami Be’er) oraz otwarcie sceny Opery Novej w Bydgoszczy na twórczość młodego polskiego choreografa Roberta Bondary.
Zespoły – nieliczne – tańca współczesnego oraz artyści niezależni działają przede wszystkim w systemie projektowym, premiery odbywają się zazwyczaj w ramach festiwali, przeglądów etc.
W 2011 odbyło się kilkadziesiąt premier, w większości mniejszych form. Warto podkreślić wydarzenie, jakim była polska premiera spektaklu The show must go on w choreografii Jérôme’a Bela, który w obsadzie złożonej z wyłonionych w castingu tancerzy i amatorów został zrealizowany w Teatrze Studio w Warszawie w ramach Międzynarodowego Festiwalu Tańca Współczesnego "Ciało/Umysł". Jest to najpopularniejsza choreografia tzw. tańca konceptualnego, która doczekała się przeniesienia na kilkadziesiąt scen na całym świecie. Na tym samym festiwalu miała miejsce premiera spektaklu Edyty Kozak i Rolanda Rowińskiego Folk, a ja się nie zgadzam – opartego na ścisłej wpółpracy choreografa i reżysera, a także występ solowy Dance (Rafał) w choreografii Daniela Almgrena Recena – projekt pomyślany na tancerza i choreografa Rafała Dziemidoka.
Odbyły się także premiery w ramach Solo Project („Stary Browar Nowy Taniec”), tym razem swoje prace zaprezentowały Iza Szostak, Anna Nowicka oraz Irena Lipińska.
Natomiast w ramach projektu „Re//mix” odbyły się dwie premiery taneczne – Weroniki Pelczyńskiej o Yvonne Rainer oraz Kai Kołodziejczyk o Annie Teresie de Keersmaeker.
Z licznych premier zespołów i grup niezależnych oraz indywidualnych artystów wymienimy tutaj te, które wzbudziły najwięcej dyskusji oraz na dłużej zagościły w repertuarach scen i festiwali w całym kraju:
- Duety nieistniejące − Dada von Bzdülov
- Tralfamadoria − Izabela Chlewińska
- Testament optymisty − Harakiri Farmers
- Rekonstrukcja – Joanna Leśnierowska
- Tryptyk − Mikołaj Mikołajczyk
- Święto Wiosny – Janusz Orlik
- Dali – Sopocki Teatr Tańca
Działalność grup niezależnych realizuje się także w licznych projektach opartych na improwizacji i tutaj należy wymienić przede wszystkim łódzką grupę Pracownia Fizyczna oraz Ilonę Trybułę (Warszawa) i Ilonę Olszowską (Kraków).
W zespołach instytucjonalnych tańca współczesnego kilka premier powstało we współpracy z zagranicznymi artystami (Lubelski Teatr Tańca czy Kielecki Teatr Tańca), zaś w przypadku ostatniego spektaklu Jacka Łumińskiego jego premiera miała miejsce najpierw w USA, a potem dopiero w Polsce. W kolejności alfabetycznej, rok 2011 zaowocował następującymi premierowymi wykonanami:
- Bałtycki Teatr Tańca: Święto Wiosny, chor. Izadora Weiss; Czekając na…, chor. Izadora Weiss; Sen, chor. Wojciech Misiuro; Kopciuszek, chor. Eugenio Scigliano
- Kielecki Teatr Tańca: Tranzyt Wenus, chor. Stacy Boeddeker i Ricky Palomino
- Lubelski Teatr Tańca: Nano, chor. Ryszard Kalinowski; gracerunners, chor. Karen Foss we współpracy z tancerzami biorącymi udział w oryginalnej wersji produkcji (Lea Capkova, Marianne Kjærsund, Daniel Racek)
- Polski Teatr Tańca: Spotkania w dwóch niespełnionych aktach, chor. i reż. Ewa Wycichowska; Desert, chor. Paulina Wycichowska; premiery Atelier Choreograficznego – swoje pracy zrealizowali w 2011 Paweł Malicki, Karolina Wyrwał i Daniel Stryjecki
- Śląski Teatr Tańca: Nie całkiem ciemny, nawet kolorowy (na szczycie góry trudno się zgubić), chor. Jacek Łumiński
Joanna Szymajda Taniec i muzyka,
w: Muzyka polska 2011. Raport roczny, Warszawa 2013