Projekty edukacyjne w muzyce tradycyjnej w roku 2011
Festiwale tworzą sytuację święta, odbywając się zwykle raz lub dwa razy do roku, ale tym, co jest potrzebne w największym stopniu środowisku muzyki tradycyjnej jest oczywiście edukacja. Wiodące organizacje jako główne swoje zadanie realizują właśnie projekty edukacyjne.
Począwszy od powołanej w 2011 roku Szkoły Mistrzów Tradycji, poprzez letnie Tabory Domu Tańca (2011 – Becejły), Międzynarodowe Letnie Szkoły Muzyki Tradycyjnej (Fundacja MK, 2011 – Łukowiska k. Janowa Podlaskiego), przez cały rok są prowadzone warsztaty śpiewu, gry i tańca przez warszawski Dom Tańca, lubelską Fundację „Muzyka Kresów” i Ośrodek „Rozdroża”, Szkołę Suki Biłgorajskiej, Mazowiecką Szkołę Muzyki Ludowej.
Działalność edukacyjna, w zależności od zainteresowań liderów poszczególnych organizacji, przybiera różne formy, np. prowadzony przez Jacka Hałasa Dom Tańca w Poznaniu zaprasza na zajęcia warsztatowe artystów z całego świata, także z pogranicza różnych sztuk – teatru, tańca, działań plastycznych. Można tam jednak usłyszeć również muzyków kultywujących sztukę gry in crudo, m.in. charyzmatycznego skrzypka młodszego pokolenia Macieja Filipczuka czy koźlarzy zbąszyńskich.
We Wrocławiu od kilku lat cykliczne warsztaty śpiewu tradycyjnego prowadzi Centrala Muzyki Tradycyjnej z jej założycielką Olgą Chojak, a także Fundacja Ovo (w 2011 – XI Międzynarodowe Warsztaty Śpiewu Białego w Rzepedzi).
Jednym z większych projektów są wielowątkowe działania zainicjowane przez Stowarzyszenie „Tratwa” z Olsztyna (we współpracy z Ośrodkiem Kultury w Knyszynie i gminą Rusinów) pod nazwą „Serce Dzwonu”, które nie poprzestają na jednym wydarzeniu w roku, ale animują niejako życie kulturalne kilku wiosek koło Przysuchy. Zrodziły się w najbardziej naturalny sposób – z przyjaźni Macieja Żurka i innych członków Tratwy z jednym z najlepszych i najbardziej otwartych skrzypków tego regionu – Janem Gacą, mającym ogromną liczbę uczniów. „Serce Dzwonu” składa się z kilku spotkań w roku, w wioskach Rusinów, Gałki Rusinowskie i Przystałowice. Są to: Karnawałowe Święto Muzyki, Kusoki, Pieśni Wielkiego Postu i cykliczne potańcówki w wymienionych miejscowościach. Od 2007 roku projekt bardzo się rozwinął i należy do najbardziej lubianych przez młodzież rozpoczynającą swoją przygodę z muzyką tradycyjną, ze względu na wspaniałą atmosferę i naturalne warunki, w jakich się odbywa. Spotkania z muzykami tradycyjnymi organizowane są w ich domach, a nie w salach koncertowych, co zupełnie zmienia jakość kontaktu i sposób przejmowania najważniejszych wartości kultury tradycyjnej – społecznych i estetycznych.
Monika Mamińska-Domagalska Muzyka tradycyjna,
w: Muzyka polska 2011. Raport roczny, Warszawa 2013