Rok Witolda Lutosławskiego
Rok 2013 został uznany przez Sejm Rokiem Witolda Lutosławskiego. Organizację Biura Obchodów Roku Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego powierzył Instytutowi Muzyki i Tańca.
Ustanowiony przez Ministra program „Lutosławski 2013 – Promesa” objął w Polsce i za granicą ogromną liczbę przedsięwzięć o charakterze artystycznym, naukowym, edukacyjnym, dokumentacyjnym oraz popularyzatorskim. Oficjalną inauguracjąRoku stał się koncert, jaki odbył się w Filharmonii Narodowej 25 stycznia, czyli w setną rocznicę urodzin, z udziałem Anne-Sophie Mutter oraz Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita. Oprócz utworów Lutosławskiego w programie znalazło się Sostenuto, poświęcony pamięci Lutosławskiego utwór Pawła Szymańskiego. Obchody Roku w Filharmonii Narodowej objęły wszystkie utwory kompozytora. Wydarzenia inaugurujące Rok Lutosławskiego odbyły się również m.in. w Katowicach (25 stycznia, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia), w Łodzi („Tydzień z Witoldem Lutosławskim”, 21–26 stycznia), w Szczecinie (cykl „Do Lutosa i z powrotem” zainaugurowany 18 stycznia). Na początek Roku przypadł również 10. Festiwal „Łańcuch” (24 stycznia – 9 lutego) z udziałem wielu wybitnych artystów polskich i zagranicznych, w programie znalazła się m.in. muzyka stypendystów Lutosławskiego (Grażyny i Andrzeja Krzanowskich, Aleksandra Lasonia, Tadeusza Wieleckiego, Pawła Mykietyna i Tomasza Opałki).
Niewątpliwie najbogatszy koncertowy program obchodów Roku przedstawiła Filharmonia Narodowa: w 30 koncertach udział wzięli m.in. Ian Bostridge, Peter Jablonsky, Krzysztof Penderecki, Roberto Abbado, Vladimir Ashkenazy, Katia i Marielle Labèque, Stanisław Skrowaczewski. Ważnym wydarzeniem stał się koncert (13 marca) Philharmonia Orchestra z Londynu, którą poprowadził Esa-Pekka Salonen. Koncert z udziałem Salonena był elementem poświęconego Lutosławskiemu cyklu „Woven Words”, obejmującego wiele miast Europy oraz Tokio i zapoczątkowanego przez fińskiego artystę wraz z Philharmonia Orchestra. Inauguracja cyklu miała miejsce 30 stycznia w Royal Festival Hall, gdzie wraz z londyńskimi artystami wystąpił Krystian Zimerman. Seria objęła też koncerty kameralne, na których wystąpiły m.in. zespoły Kwartludium, Cellonet oraz przedstawiono program El Derwid – Sunspots z udziałem Andrzeja Bauera, Agaty Zubel i Cezarego Duchnowskiego. Londyńska orkiestra uruchomiła również stronę internetową o Lutosławskim.
Wydarzenia w Londynie (także na BBC Proms) to tylko część bogatego programu jubileuszowych obchodów na świecie. Trudno o zwięzłe i kompletne zarazem omówienie wydarzeń Roku Lutosławskiego – wybierając z konieczności tylko niektóre z nich warto zwrócić uwagę na udane przedsięwzięcia o charakterze edukacyjnym, adresowane do dzieci i młodzieży. Wśród nich należy wymienić zorganizowany przez Zespół Szkół Muzycznych im. Kolberga w Radomiu festiwal "Lutosławski Kontrolowany" (23–25 stycznia), towarzyszący festiwalowi „Łańcuch” cykl dla dzieci „Łańcuszek”, zabawy inspirowane prezentowanymi w Szczecinie utworami Lutosławskiego w akcji „Lutofonie” oraz skierowany do osób niepełnosprawnych projekt „Genius Lutos” z udziałem muzyków tamtejszej Filharmonii, warsztaty „Lutoschool” zorganizowane dla młodzieży szkół warszawskich przez Fundację „Muzyka jest dla wszystkich”.
Jubileusz Lutosławskiego stał się okazją do wydania okolicznościowych, starannie pod względem edytorskim przygotowanychpublikacji płytowych. Polskie Nagrania wydały ośmiopłytowy album poświęcony kompozytorowi, który zawiera m.in. pierwsze polskie wykonania utworów z udziałem najwybitniejszych polskich artystów i orkiestr, także pod dyrekcją samego Jubilata. NInA wydała sześciopłytowy album Lutosławski / świat z niepublikowanymi dotąd nagraniami, przedstawiający twórczość kompozytora w nowym, szerszym kontekście.
Ukazała się książka Andrzeja Chłopeckiego Przewodnik po muzyce Witolda Lutosławskiego. PostSłowie, której autor nie zdołał dokończyć, zdążył jednak ująć opis najważniejszych kompozycji Lutosławskiego, a przede wszystkim rozbudowany, trzyczęściowy esej składający się na dobitne podsumowanie znaczenia jego twórczości. To samo wydawnictwo (TWL) opublikowało również album Lutosławski 1913–2013 autorstwa Elżbiety Markowskiej. Nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego ukazał się Encyklopedia muzyczna PWM. Lutosławski – suplement, aktualizujący encyklopedyczne hasło o Witoldzie Lutosławskim i jego twórczości. Niewydane dotychczas marginalia twórczości Lutosławskiego opublikowało PWM w zbiorze zawierającym Piosenki taneczne pisane pod pseudonimem Derwid oraz Pieśni masowe, 50 studiów polifonicznych i Piosenki dziecięce na mezzosopran i zespół.
Narodowy Instytut Audiowizualny udostępnił także obszerną internetową witrynę zawierającą niemal wszystkie utwory Witolda Lutosławskiego oraz Krzysztofa Pendereckiego i Henryka Mikołaja Góreckiego, a także bogaty zbiór informacji o ich twórczości i życiu w polskiej i angielskiej wersji językowej. Stronę z najważniejszymi informacjami o Lutosławskim oraz dokumentami audio i nagraniami jego kompozycji uruchomiło także Polskie Radio. Spacerownik po Warszawie Lutosławskiego to elektroniczna publikacja w postaci aplikacji na telefony komórkowe, przygotowywana przez Towarzystwo im. Lutosławskiego we współpracy z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina oraz Instytutem Muzyki i Tańca. Jej treścią jest bogaty zestaw historycznych i współczesnych zdjęć, a także informacji tekstowych autorstwa Danuty Gwizdalanki o najważniejszych miejscach w stolicy związanych z pobytem i twórczością kompozytora.
Krzysztof Kwiatkowski, w: Muzyka polska 2013. Raport roczny, Warszawa 2014.
PRZECZYTAJ: Raport z najważniejszych wydarzeń zrealizowanych w ramach Roku Lutosławskiego 2013 - plik pdf