Taniec w Roku Kolberga 2014
2014 był rokiem poświęconym dwusetnej rocznicy urodzin Oskara Kolberga, największego polskiego badacza tradycji polskiej wsi, w tym tradycji tanecznej.
W ramach obchodów Roku Kolberga taniec tradycyjny obecny był w ramach wielu projektów realizowanych ze środków Promesy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz w ramach działań priorytetowych. Podanie określonej liczby wydarzeń stricte tanecznych jest trudne, jako że większość działań łączyła w sobie elementy zarówno muzyczne, jak i taneczne. Z najważniejszych projektów warto wymienić Akademię Kolberga – projekt mobilnej akademii opartej o doświadczanie żywej tradycji muzycznej i tanecznej polskiej wsi, a także stronę o tańcach tradycyjnych www.tance.edu.pl, przygotowaną przez Instytut Muzyki i Tańca.
Warto także podkreślić rosnącą w całym kraju popularność inicjatyw tradycyjnych potańcówek, organizowanych m.in. przez Fundację Wszystkie Mazurki Świata i odbywających się – paradoksalnie – najczęściej w miastach.
Projekty nawiązujące do dziedzictwa Oskara Kolberga były również realizowane poza programem Promesy, konfrontując dorobek etnografa z doświadczeniem teraźniejszości oraz łącząc ze współczesnymi technikami tańca. Jednym z takich projektów był warsztat skierowany do seniorek w Lublinie – Poszukiwanie archetypu postaci w powieściach Oskara Kolberga: „Kobieta i nieszczęśliwe zamężcie” czy też projekt Folk, a ja się nie zgadzam! – dwudniowe warsztaty, spektakle i dyskusje w ramach Międzynarodowego Festiwalu „Ciało/Umysł”, poświęcone kwestii miejsca tradycji tanecznej w kulturze współczesnej.
Wydarzeniem specjalnym, które w szczególny sposób zaznaczyło rok 2014 w obszarze tańca, była organizowana w nowej formule Polska Platforma Tańca – krajowy przegląd najlepszych spektakli tanecznych, którego głównym organizatorem jest Instytut Muzyki i Tańca. Po raz pierwszy od 2008 odbyła się ona poza Poznaniem i ma być odtąd projektem goszczącym co dwa lata w innym mieście w Polsce. W 2014 roku Platforma organizowana była we współpracy z Centrum Kultury w Lublinie. Wybór spektakli, które zostały pokazane w Lublinie w dniach 7–9 listopada, powierzony został dziesięcioosobowemu jury, w którym znaleźli się artyści, dziennikarze, kuratorzy i teoretycy tańca z całego kraju.
Ze zgłoszonych 95 spektakli komisja wybrała trzynaście przedstawień, które zostały pokazane w Lublinie. Dodatkowo członkowie komisji rekomendowali dziewięciu indywidualnych twórców oraz cztery zespoły do autoprezentacji Wizytówka artysty. Ponieważ organizacja Platformy miała na celu większą integrację ze środowiskiem tanecznym Europy Środkowej i Wschodniej, pokazom towarzyszyły tzw. Mapy tańca, czyli prezentacja sytuacji tańca w Gruzji, Azerbejdżanie, na Ukrainie i na Białorusi. Ponadto odbyły się targi taneczne Open Platform, w których wzięło udział trzydziestu wystawców: artystów oraz zespołów. Przeprowadzono także panele dyskusyjne dotyczące idei platformy oraz sytuacji tańca w Polsce. Wszystkie pokazy i prezentacje otwarte były także dla lokalnej publiczności
Podczas Platformy przyznano trzy Nagrody Specjalne Ministra: zbiorową za spektakl Niżyński. Święto snów dla Sławomira Krawczyńskiego, Anny Godowskiej i Tomasza Wygody, indywidualną za choreografię Insight dla Joanny Leśnierowskiej i Janusza Orlika oraz indywidualną za wykonanie artystyczne dla Tomasza Wygody (Niżyński, Święto snów). Prezydent Miasta Lublina ufundował natomiast nagrodę publiczności, którą wyróżniono spektakl Room 40 Macieja Kuźmińskiego.
W ramach pokazów poplatformowych wybrane przez komisję spektakle (poza Pink Mama Theatre, którego pokaz nie był możliwy ze względów organizacyjnych) zostały zaprezentowane na scenach w całym kraju: Warszawie (Teatr Powszechny, CSW, komuna/warszawa), Krakowie, Wrocławiu, Gdańsku, Olsztynie, Bytomiu oraz Białymstoku.
Jubileusze. W 2014 roku dziesięciolecie działalności świętowała jedna z najważniejszych scen tańca współczesnego – Stary Browar Nowy Taniec, którego kuratorką od początku działalności jest Joanna Leśnierowska. Jest to program performatywny prowadzony przez Art Stations Foundation Grażyny Kulczyk. W ramach obchodów dziesięciolecia przypomniane i podsumowane zostały najważniejsze inicjatywy i programy, przede wszystkim Solo Projekt – program rezydencyjny, który zainicjował bądź wsparł kariery artystyczne całego pokolenia młodych polskich choreografów współczesnych. Podsumowaniem jubileuszu były wydarzenia w ramach Malta Festival oraz październikowa premiera spektaklu Back to Bons australijskiej artystki Rosalind Crisp i grudniowa Collective Jumps Isabelle Schad z udziałem kilkunastu polskich tancerzy.
W 2014 odbyła się również jubileuszowa, dziesiąta edycja Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Tańca „Zawirowania”, która skupiła się na polskich artystach. Sam festiwal poprzedziła nowa inicjatywa organizatorów – międzynarodowy konkurs choreograficzny „Warsaw Zawirowania Dance”. Ze zgłoszonych spektakli komisja wybrała czternaście produkcji, które zostały zakwalifikowane do odbywającego się w Warszawie konkursu. Zwycięzcą pierwszej edycji został wietnamski artysta Dam Van Huynh ze spektaklem solowym đẹp w wykonaniu Ievy Navickaite
Joanna Szymajda
2015-06-01