Wokół muzyki tradycyjnej dwa lata po Roku Oskara Kolberga
Jednym z najważniejszych wydarzeń, związanych z kulturą tradycyjną, był w 2016 roku jubileusz pięćdziesięciolecia Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą. Przegląd konkursowy wraz z imprezami towarzyszącymi odbywał się w dniach 24-26 czerwca.
„Baszty”, czyli nagrody główne, zdobyli: Kapela Ludowa „Kurasie” z Lubziny (woj. podkarpackie), Zespół Śpiewaczy „Sielanki” z Sielca (woj. lubelskie), skrzypek Adam Tarnowski z Janiszewa (woj. mazowieckie), śpiewak Stanisław Madanowski z Boczków Chełmońskich (woj. łódzkie) oraz Kapela Jacka Bursy z Guzowa (woj. mazowieckie). W kategorii „mistrz-uczeń” główną nagrodę otrzymał duet rodzinny – Piotr „Tyrlity” Majerczyk z córką Katarzyną. Z okazji jubileuszu zorganizowano specjalny koncert Scena Mistrzów z udziałem najwybitniejszych artystów ludowych. Wystawiono także plenerowy koncert-spektakl Orszak weselny, żałobny rapsod (reż. Dariusz Błaszczyk, koncepcja i oprac. muz. Jacek Hałas), prezentowany wcześniej na scenie Studia Koncertowego Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego podczas uroczystego zwieńczenia Roku Oskara Kolberga. Od 9 lat Festiwalowi towarzyszy Klub „Tyndyryndy”, który daje możliwość wspólnej zabawy tanecznej i muzykowania z artystami, którzy występują na kazimierskiej scenie. Organizatorzy Klubu proponują również oryginalny Konkurs na Pieśń Dziadowską Nową, który w 2016 roku odbył się po raz trzeci, a jego pomysłodawcą jest Remigiusz Mazur-Hanaj. Zwycięskie teksty są publikowane prze Wydawnictwo In Crudo.
Od 2010 roku z inicjatywy Janusza Prusinowskiego odbywa się w Warszawie festiwal „Wszystkie Mazurki Świata”. Tematem edycji wiosennej (18-23 kwietnia) były poGRAnicza, zaś najważniejszym wydarzeniem edycji jesiennej Festiwalu (25-26 listopada) był koncert finałowy polsko-szwedzkiego projektu muzycznego „Polska – Ścieżki Tańca”. Na odrębne odnotowanie zasługuje Targowisko Instrumentów, inicjatywa Piotra Piszczatowskiego, które w 2016 roku odbyło się po raz szósty i zgromadziło ponad 100 wystawców z Polski i krajów ościennych – Ukrainy, Litwy, Białorusi.
Podczas dorocznego festiwalu folkowego Polskiego Radia „Nowa Tradycja” (11-15 maja) w koncercie Muzyka Źródeł prezentowana była muzyczna kultura Lasowiaków; wystąpili: Zofia Wydro i Zespół Śpiewaczy Lasowiaczki z Baranowa Sandomierskiego, Kapela Ludowa Niwa z Niwisk, Kapela Kocirba i Kapela Jana Cebuli z Kolbuszowej. Festiwal poprzedzał koncert z cyklu „Muzyczna Scena Tradycji”, którego bohaterem był zespół Zawołany Skład Weselny. Nagroda specjalna Fonogramu Źródeł, za wybitne zasługi dla polskiej fonografii, została przyznana Jackowi Jackowskiemu, inicjatorowi serii wydawniczej Instytutu Sztuki PAN Folk Music Collection, w ramach której ukazały się dwa cenne albumy: Melodie stamtąd – wydany we współpracy z Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu oraz Rozpoczął tedy fonograf zbieranie melodii podhalańskich..., wydany wraz z Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem. Pozostałe nagrody przypadły kolejno: Miejskiemu Domowi Kultury w Kolbuszowej za Katalog. II Festiwal Żywej Muzyki Na Strun Dwanaście i Trzy Smyki, Jan Cebula z Kapelą i Bronisław Płoch. Kapela Widelanie (seria Muzykanci z Puszczy Sandomierskiej w opracowaniu Jana Dyni), Fundacji Ważka z Wrocławia za płytę Bronisława Chmielowska. Stare pieśni oraz Tatianie Nakoniecznej i zespołowi Krajka za płytę Krajka w gościach. Wydawnictwa te można uznać za najważniejsze premiery płytowe roku 2016 roku.
W dniach 1-4 września 2016 roku odbył się II Turniej Muzyków Prawdziwych organizowany przez Filharmonię im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie. Wśród laureatów konkursu znaleźli się m.in.: Stanisława Galica Górkiewicz, Zofia Wydro, Zespół „Pogranicze” z Szypliszek, Kapela Blachury i Ficka. Nagrodę specjalną Instytut Muzyki i Tańca otrzymali: Kapela Podlasianki oraz trio Przewłocki/Mazurkiewicz/Piekarski.
Do stałych i ważnych wydarzeń na kulturalnej mapie Polski należą międzynarodowe festiwale: poznański „Ethno Port” (17-19 czerwca), gdyński World Cultures Festival „Globaltika” (20-23 lipca), lubelski Festiwal Tradycji i Awangardy Muzycznej „Kody” (11-14 maja), krakowskie „Rozstaje” (5-9 lipca), wspomniana wyżej warszawska „Nowa Tradycja”, białostocka „Podlaska Oktawa Kultur” (26-31 lipca), gdańskie „Dźwięki Północy” (13-17 lipca), warszawskie „Skrzyżowanie Kultur” (24 września-1 października) oraz „Z wiejskiego podwórza” w Czeremsze (22-24 lipca) i „Mikołajki Folkowe” w Lublinie (8-11 grudnia). Wydarzenia te obfitują w muzyczne prezentacje zarówno światowych gwiazd World Music, jak i polskiej muzyki tradycyjnej.
Festiwale folklorystyczne to w Polsce, zwłaszcza w jej południowych regionach, wciąż bogata oferta. Największe z nich to nowosądeckie „Święto Dzieci Gór” (10-17 lipca) oraz Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem (19-26 sierpnia). Z kolei Wielkopolska oferuje bogaty program festiwalowych spotkań dudziarskich i koźlarskich – „Biesiada Koźlarska” (23-24 września) oraz Festiwal Dud Polskich (30 kwietnia-1 maja) w Zbąszyniu, Międzynarodowe Spotkania Kolędników-Dudziarzy w Połajewie (17 stycznia), Ogólnopolskie Konfrontacje Kapel Dudziarskich w Poznaniu (21-22 maja) czyTurniej Dudziarzy Wielkopolskich (17-18 września) – Kościan, Czempiń, Stary Gołębin.
Weronika Grozdew-Kołacińska
2017-05-29