Zagadnienia nieuwzględnione w projekcie nowelizacji Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej
Aktualny projekt ustawy obejmuje mniej zagadnień, niż było to w intencji ustawodawcy – w trakcie konsultacji międzyresortowych upadły projekty zreformowania na potrzeby kultury zapisów wynikających m.in. z ustawy o zamówieniach publicznych (dotyczące np. podniesienia dopuszczalnego progu finansowego dla zamówień z wolnej ręki) oraz o finansach publicznych związane z obowiązkiem odprowadzania przez instytucje kultury opłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Obowiązek odprowadzania wpłat na PFRON zależy od wielkości zatrudnienia w zakładzie i liczby zatrudnianych osób niepełnosprawnych w stosunku do ogółu pracowników. Jeżeli liczba zatrudnionych przekracza 25 osób (w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy), przy czym nie ma wśród nich osób niepełnosprawnych, wpłaty należy odprowadzać za wszystkich pracowników. Jeśli pracodawca zatrudnia co najmniej 6 proc. osób niepełnosprawnych, to nie ma obowiązku wpłat. Jeśli wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie przekracza 6 proc., to zgodnie z art. 21 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 1997 r. nr 123, poz. 776, z późn. zm.) wysokość wpłaty zależy od liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie 6-procentowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych a ich rzeczywistym zatrudnieniem.
Intencją resortu kultury zgodnie z rekomendacjami przedstawicieli instytucji kultury było obniżenie 6-procentowego wskaźnika obowiązkowego zatrudnienia do niższej wartości – np. 2 proc. obowiązujących w dziedzinie edukacji – z uwagi na to, że w instytucjach kultury zasadniczo niewiele jest stanowisk, które mogą zajmować osoby niepełnosprawne, zatem w świetle obowiązujących przepisów instytucje kultury odprowadzać muszą na PFRON znacząco obciążające ich budżet składki. Aktualna wersja nowelizacji ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie reguluje jednak tej kwestii, gdyż została ona zatrzymana w trakcie konsultacji międzyresortowych.
Niezwykle wiele zastrzeżeń w praktyce funkcjonowania instytucji kultury budzi poddanie ich działalności reżimowi Ustawy Prawo zamówień publicznych. Wątpliwości wynikają z trudności zastosowania Pzp (w tym nie tylko szeroko stosowanych poza kulturą trybów przetargu nieograniczonego bądź przetargu ograniczonego, ale także trybu udzielania zamówienia z wolnej ręki czy trybu dialogu konkurencyjnego) do przedsięwzięć kulturalnych – w istocie mimo stale toczącej się publicznej dyskusji na temat poszczególnych zapisów Pzp ustawa ta z punktu widzenia menedżerów kultury nie przystaje do realiów prowadzenia i organizowania działalności artystycznej.
Pełna treść Ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych znajduje się m.in. na stronie Urzędu Zamówień Publicznych. W tej samej witrynie znaleźć można również omówienie zatytułowane Wybrane kwestie dotyczące stosowania ustawy Pzp przez publiczne instytucje kultury (opracowane na podstawie odpowiedzi skierowanej do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w związku z uwagami zgłaszanymi przez instytucje kultury i środowiska twórcze). Dokument ten odnosi się m.in. do takich kwestii, jak możliwość zastosowania przez zamawiających do udzielania zamówień na usługi niepriorytetowe (a zatem będące w zakresie zainteresowania instytucji kultury) trybów niepoprzedzonych publicznym ogłoszeniem czy warunki unieważnienia umowy stanowiącej wynik zastosowania procedur określonych przez Pzp.
Kamila Stępień-Kutera Ramy prawne,
w: Raport o stanie muzyki polskiej, Warszawa 2011